انتشار اظهارات یکی از مدیران سازمان اوقاف و امور خیریه پیرامون پیش‌نیاز ثبت امامزاده‌ها از سوی این سازمان، بسیار حاشیه ساز شده است؛ پیش نیازی که مشخص نیست با چه منطقی در نظر گرفته شده و تاکنون چند امامزاده با تکیه بر این پارامتر، موفق به ثبت در سازمان اوقاف نشده‌اند و چند امامزاده نیز این گونه تأییدیه گرفته‌اند!سیل اخیر در چوپانان تیتر اول روزنامه همشهری در روز چهارشنبه ۱۳۹۲٫۱٫۲۱
استاد قدرت الله رفیع
طرحی برای پیشگیری از خرابی سیل در قنات
نویسنده : نسل سومی
متأسفانه قنات چوپانان تا کنون بارها در منطقه چاه خاری دچار خسارت های زیادی شده است و هر بار با مشقت زیاد و هزینه های زیاد مشکل کور شدن قنات رفع گردیده است .
امّا معمولاً همینکه آب قنات دوباره جریان یافته مشکل اصلی قنات فراموش شده و همه به امید خدا نشسته ایم که ان شاالله خداوند مدد کند تا حادثه ای برای قنات پیش نیاید. وقتی از مسئولین و دست اندرکاران قنات سؤال کردم که راه چاره چیست آنها معتقد بودند که باید میله های چاه ها با مصالحی خوب دور چینی شود و درب چاهها نیز به نحو مطمئنی پوشیده شود تا قنات از سیل محفوظ بماند . البته این کار یکی از ضروریات قنات است .کما اینکه در گذشته نیز مرحوم مصطفی شیخ با کمک بودجه های دولتی بسیاری از چاهها را باز سازی نموده است .
امّا کاری که لازم است امروز انجام پذیرد این است که مطالعه شود آیا چاههایی که توسط مصطفی باز سازی شده در سیل اخیر خسارت دیده یا نه؟ و اگر خسارت دیده علّت آن چه بوده است . که در باز سازی جدید حتماً آن نواقص بر طرف شود . ثانیاً باید آگاه باشیم که در فصل بهار قرار داریم و هر آن ممکن است یک بارندگی شدید روی دهد و در حالیکه قسمتی از قنات با بیل مکانیکی خاکبرداری شده هر سیل کوچک نیز می تواند دومرتبه قنات را کور کند . لذا باید هر چه زودتر برای این مشکل چاره ای اندیشیده شود.
امّا از آنجا که خسارت سیل بیشتر با نفوذ آب از طریق سوراخهای موش یا ریشه های خار پوسیده اتفاق افتاده به نظر می رسد در مناطقی که احتمال خطر بیشتر است در پیرامون قنات با انباشتن خاک رس و درست کردن سیل بند به کمک لودر یا بلدوزر در فاصله ای 5 تا 10 متری مطابق طرح پیشنهادی در تصویر می توان از نفوذ سیل به داخل قنات جلوگیری به عمل آورد البته اگر در این زمینه اداره جهاد کشاورزی مردم خسارت دیده را یاری کند می تواند بسیار کارساز باشد.
مجدداً امیدوارم که آقای رفیع و آقای زاهدی در این زمینه نیز مدیریت کرده و پیشنهاد مرا که شفاهاً نیز به آقای رفیع و استاد قدرت گفته ام به مهندسین اداره کشاورزی منتقل سازند تا شاید برای این مشکل چاره ای اندیشیده شود. و امیدوارم کارشناسان اداره کشاورزی نائین با مطالعه این مقاله بر روی این طرح مطالعه نموده و این مشکل قنات چوپانان را مرتفع سازند.
گزارشی از باز گشایی قنات
نویسنده : نسل سومی
خرابی اخیر سیل در قنات چوپانان به علّت سیلابی بوده است که بر اثر انباشته شدن آب فراوان در دق بالای سر قنات در حوالی منطقه ای که به چاه خاری مشهور است تشکیل شده آب در این دق به گفته شاهدان عینی تا یک متر بالا آمده و باز به همان دلایل قبلی خرابی سیل در قنات، ماجرای تکرار شده است . لازم به ذکر است که در دوطرف قنات بندهایی توسط دولت ایجاد شده امّا خرابی این دفعه به علت بارندگی زیاد در دق و بالا آمدن سطح آب در این دق است
وقتی آب در این دق که در تصویر هوایی نیز مشاهده می شود بالا می آید کافی است سوراخ موشی یا ریشه پوسیده خاری آب را به داخل کانال قنات هدایت کند . در این منطقه از قنات که به چاههای خاری مشهور است عمق چاه ها تا سطح زمین 4 متر می باشد و احتمال رفتن ریشه خارها به داخل قنات برای دسترسی به آب زیاد است. اگر بوته خاری خشک شود و ریشه آن بپوسد امکان نفوذ آب به داخل قنات ممکن می شود و وقتی آب فراوانی در بالای قنات ایستاده باشد آب راه خود را باز کرده و به مرور سوراخ نفوذ را باز می نماید و کم کم گل و لای فراوان را به داخل مجرای قنات روانه می کند تا مجرا پر از خاک شود و جلو آب مسدود گردد.که این حادثه در سیل اخیر اتفاق افتاده است .
پشته های خسارت دیده با دایره مشخص شده است
در این ماجرا 5 پشته قنات مسدود می شود . استاد قدرت گفتند که 2 پشته کاملا مسدود بوده و 3 پشته نیمه پر شده است یک حلقه چاه نیز کاملا پراز خاک شده است .مطابق صحبتی که با استاد قدرت داشتم ایشان فرمودند که محل نفوذ آب به داخل کانال بر اثر سوراخی بوده است که بین دورشته و نزدیک به دهانه یک حلقه چاه ایجاد شده است. البته به علت گل آلود بودن آب ،گل زیادی نیز در پشته های بالای محل حادثه در مجرای قنات انباشته شده است .
در ساعت اولیّه حادثه چند نفر به محل حادثه مراجعه می کنند امّا در نزدیک حادثه در دق مورد نظر آب زیاد ایستاده بوده که امکان حرکت را از آنها سلب کرده است و مجبور بوده اند تا نیمه خشک شدن زمین کار را متوقف سازند .
خوشبختانه یک گروه مقنی از اهالی خمینی شهر در قنات حجت آباد مشغول لایروبی بوده اند که از آنها برای بررسی و اقدام در قنات چوپانان دعوت می شود و آنها برای باز گشایی قنات مشغول کار می شوند و دو دستگاه چرخ چاه را به حرکت در می آورند .
آقای اصغر رقیع مسئول کارهای قنات چوپانان و مدیر این بخش با آقای حاج ابوالقاسم زاهدی نماینده مالکین چوپانان به انتظار وعده های دولت ننشسته و فوری تقاضای واریز حبه ای 50000 تومان برای مخارج قنات از مالکین می نمایند که خوشبختانه این مبلغ در کمترین زمان به حساب قنات توسط مالکین یا نمایندگانشان واریز می شود.کل املاک چوپانان 120 حبه است
استاد قدرت رفیع و ابراهیم طاهر و گل محمد رفیع نیز از اهالی خوب چوپانان یک دستگاه چرخ چاه را به حرکت در می آورند تا چند روز به عید مانده بخش اعظمی از گل و لای از داخل قنات خارج می شود امّا مقنی های خمینی شهری کار را تعطیل و به خانه اشان بر می گردند و گروه استاد قدرت بقیه کار که یک پشته باقیمانده است را ادامه داده و آنرا تخلیه می نمایند تا اینکه در اواخر اسفند برای رها سازی آب،قنات، آماده می شود امّا به علّت خطر رها سازی آب از بیل مکانیکی که در منطقه مشغول کار است کمک گرفته و در محلی که باید آب رها شود روی پشته قنات برداشته می شود تا راه فراری برای کارگران باشد البته در این نقطه سطح زمین تا مجرای قنات 4 متر است و بیل مکانیکی این امکان را برای ایجاد محل فرار مهیا می سازد.
سپس استاد قدرت با کمک ابراهیم طاهر با میله بلندی که مهیا می کنند قسمت بالای گل و لای را بر می دارند و آب آهسته آهسته جریان می یابد و گل و لای مسیر را با خود می برد و کم کم آب رها می شود .و بدین ترتیب روز عید مردم، با جریان آب در خیابان به شادی مضاعف تبدیل می شود.
در این ماجرا افراد زیادی نقش داشته اند که من در مقالات بعدی از تک تک آنها تشکر خواهم کرد.
