بر سر سهام شرکت تعاونی روستایی چه آمده است؟

بر سر سهام شرکت تعاونی روستایی چه آمده است؟

نویسنده: نسل سومی

چندین سال قبل از انقلاب شرکت تعاونی روستایی در چوپانان زیر نظر اداره تعاون تشکیل گردیدو سرپرستی شرکت به عهده مرحوم عبدالرحیم زاهدی گذاشته شد اداره تعاون نائین بر تعاونی چوپانان فشار می آورد که باید تعداد اعضا خود را افزایش داده و سرمایه شرکت را به فلان مبلغ برسانید به همین علّت نیز آقای زاهدی بعضی از کالاهای پر مشتری شرکت را به سهامداران اختصاص می داد تا سهامداران افزایش یابند بدین صورت که اگر خانواده ای 5 سهامدار داشت برای او 5 سهمیه در نظر گرفته می شد.همین عمل باعث نارضایتی کسانی بود که نمی خواستند یا نمی توانستند چند عضو داشته باشند و به همین علّت سهمیه کمتری می گرفتند تا انقلاب همین کدورت ها باعث کنار گذاشتن آقای زاهدی شد اما همان روش آقای زاهدی بعداً نیز دنبال شد تا اینکه اجناس کوپنی گردید و دفترچه های سهامداران بی اعتبار شد.

غرض از بیان این مقدمه این بود که افراد خانواده من بنا به توصیه پدر و دریافت سهمیه بیشتر همه سهامدار تعاونی شدیم کما اینکه بسیاری از خانواده ها نیز چنین کردند شاید از آن سالها تا کنون نزدیک چهل سال می گذرد که ما سهامدار شرکت تعاونی هستیم امّا بسیاری از ما از سهامدار بودن خود اطلاع نداریم و آنرا فراموش کرده ایم .

 پرسش این است که سرمایه ما در شرکت تعاونی چه بر سرش آمده ؟

 آیا شرکت تعاونی سالانه نباید مجمع عمومی تشکیل دهد و گزارش مالی و عملکرد خود را به اطلاع سهامداران برساند ؟

 آیا در طی این سالها سود سهام ما به کجا رفته و دست چه کسی است؟ 

آیا هیئت مدیره شرکت تعاونی نباید با انتخاب سهامداران باشد؟

 آیا عملکرد شرکت تعاونی قانونی و اسلامی است؟

 چرا شرکت تعاونی برگه سهام سهامداران را صادر نکرده تا افراد از مالکیت خود با خبر باشند و آنرا فراموش نکنند؟ 

آیا مسؤلان شرکت تعاونی نائین حاضر به پاشخگویی هستند یا مصلحت آن در بی اعتنایی است؟

تاریخچه نجاری در چوپانان

 تاریخچه نجاری در چوپانان

نویسنده : نسل سومی

                               

با شروع ساختمان سازی بعد از سیل ویران کننده در چوپانان که سبب شذ بافت قدیمی چوپانان یعنی قلعه  کاملاً از بین برودشغلی به نام نجاری در چوپانان وجود نداشت و فقط امور ابتدایی توسط خود مردم انجام می گرفت .بعد از سیل ابتدا مالکان چوپانان و سپس بقیه مردم اقدام به خانه سازی کردند که بافت خانه های گلی نماینده این تحول در چوپانان است و اوج این کار در دهه های 30 و 40 و پنجاه انجام پذیرفته است در بخش ساختمان تقریبا در آن زمان تمام مصالح بومی بوده است . یعنی خاک از گودالهای خاک کنی به وسیله الاغ حمل می شده و در محل ساختمان به خشت خام تبدیل می شده و شپس تبدیل به ساختمان می گردیده است خاک گودال خاک کنی خاکی قرمز همراه با مقداری سنگریزه بوده که خشت های محکم و مرغوب حاصل آن بوده است .  و معمولا از کاهگل برای نازک کاری و عایق بندی پشت بام ساختمان استفاده می شده که کاه گندم از مزارع چوپانان تحصیل می شده است و خاک رس هم از دق های اطراف چوپانان بدست می آمده ،در بعضی منازل پی ساختمان را با لاشه سنگ برای حفظ رطوبت و محکمی می ساختند که سنگ آن از کوه لختی و مقداری نیز از سنگهای قرمز نزدیک چوپانان تامین می شده است .

کوره هایی نیز در سمت جاده خور بوده است که در این کوره ها آجر و آهک و گچ تولید می شده است . ودر بعضی از منازل و ساختمان های عمومی از آن استفاده می شده است .معمولا از این آجر ها برای فرش کردن کف منازل استفاده می شده است .

البته گچ هم در چوپانان تولید می شده ولی نوع گچ چوپانان مرغوب نبوده و سنگ های گچ با مقداری خاک رس همراه بوده است. این گچ در سفید کردن اتاق ها بکار می رفته ولی این گچ خیلی سفید نبوده است.بعد از ورود ماشین معمولاً گچ از چاه ملک به چوپانان وارد می شد که این گچ مرغوب و سفید بود .

                                                        

اما مشکل عمده در ساختمان سازی تهیه درب برای منازل و اتاق ها بود که به علت نبودن تخته ،کار مشکلی بوده است در اوائل درب از جاهای دیگر مثل جندق و انارک تهیه می شده و این درها با شتر حمل می گردید نمونه این درهای وارداتی ولی از نوع مرغوب آن در چوپانان دیده می شود برای نمونه درب منزل مرحوم خانم سعیدی در خیابان اصلی تقریبا کمی بالاتر از روبروی کوچه مسجد ، مشاهده می شود که فکر می کنم جنس آن از چوب گردو است و این درها از جندق و به احتمال زیاد از شاهرود وارد شده است.

به علّت نیار شدید به ساخت در، استاد رمضان از اهالی فرخی به چوپانان مهاجرت می کند و مغازه نجاریی را برپا می نماید او در چوپانان داماد می شود و فامیل همسر خو د، یعنی ضییایی را برای خود انتخاب می نماید .

                                                    

اوسا رمضون با ارّه دوسری که داشت تقریبا تمام چوب های تولیدی در چوپانان و حجت آباد و آشتیان را به تخته تبدیل می کرد و اکثر درهای لنگه ای را به وسیله همین تخته ها می ساخت . او از نیروی کار فرزندش اوسا غضنفر و نوه هایش عباس جلالپور و محمد آقا و حسن آقا نیز خیلی بهره می برد اوسا رمضون به غیر از نجاری چند کار دیگر را انجام می داد .او به عنوان سلمانی به اصلاح سر وصورت مردان و پسرها هم می پرداخت شغل دیگر او کشیدن دندان بود که بسیاری از دندان های دردناک به وسیله اوسا رمضون با وسایل خیلی ابتدایی کنده می شد .

در اواخر او اقدام به ختنه کودکان نیز می کرد.

امّا دومین نجار چوپانان عباس جلالپور بود که بعد از شاگردی نزد پدر بزرگ خودش اقدام به باز کردن یک مغازه نجاری روبروی خانه حمزه کرد او نجار قابلی بود ولی هنگامیکه جوانان چوپانانی به سوی شغل کامیونداری روی آوردند عباس نیز حرفه نجاری را رها کرد و رانندگی را انتخاب کرد.

سومین مغازه نجاری توسط اوسا غضنفر برپا شد البته اوسا غضنفر چون به استخدام معدن نخلک درآمده بود و به عنوان نجار معدن فعالیت می کرد تا سالها، روز های جمعه به پدرش کمک می کرد ولی بعد ها خودش در کنار منزلش مغازه ای برپا نمود و در ان ،روزهای تعطیل فعالیت می کرد تا اینکه رحمان فرزند بزرگتر او در مغازه به پدرش کمک می کرد و تا حدودی مغازه را می چرخاند.اوسا غضنفر به مانند پدر اوسای دندان کش هم بود و برای این کار آمپول بیهوشی تزریق می کرد و دندان ها را می کشید  

اما با ورود ماشین و آسان شدن حمل در به چوپانان تقریباً از دهه 60 به بعد این شغل در چوپانان تعطیل گردید.  

منبع عکس ها :http://www.myheritage.ir   با تشکر از جمع آوری عکس های با ارزش

نمیذارم دیگه تنهات چوپونون

                 نمیذارم دیگه تنهات چوپونون 

  

       نمیذارم دیگه غم لونه کنه                     نمیذارم تو دلت خونه کنه  

              نمیذارم تو رو دیـوونه کنــه                    آبادانی‌هاتو  ویروونه  کنه  

                                 میکارم شادی رو لب‌هات چوپونون  

                     نمیذارم  دیگه تنهات چوپونون           شعر از : استاد مستقیمی

باقر سیاه

باقر سیاه

 نوشته :نسل سومی

در نامگذاری این بیوگرافی بسیار دچار تردید بودم که چه عنوانی را برگزینم ولی هیچ عنوانی را بهتر از همین تیتر نیافتم زیرا مرحوم باقر ضیائی سالها در چوپانان بدین نام شهرت داشت و بدین نام شناخته می شد پس اجازه دهید اکنون هم من اورا باقر سیاه بنامم. و امیدوارم که کسان او از این تیتر نرنجند زیرا باقر با این اسم شهرتی منطقه ای داشت.

متاسفانه از سال تولد و وفات باقر بی اطلاع هستم و این را هم نمی دانم که باقر خودش به چوپانان مهاجرت کرده یا اینکه پدرش آمده و او نیز به تبعیت از پدر آمده؟ چه خوب بود فرزندان این بزرگوار نواقص کار مرا بر طرف می کردند و اطلاعات ایچنینی را به صورت کامنت در اختیار همگان می گذاشتند.

اما باقر شاید یکی از مهمانوازترین ساکنین در چوپانان بود .شغل اصلی او کافه داری بود آن هم در مکانی که فقط هفته ای دوبار کامیون دوکابینت پست خور و جندق از خور راه می افتاد و مسافران خور و فرخی و چاه ملک را سوار برکامیون می کرد و در دوراهی جندق یعنی حوض حاج علی آنها را پیاده می کرد و 3 تا 4 ساعت مسافران در انتظار بودند تا به جندق می رفت و مسافران جندق را سوار می کرد و سپس به چوپانان می آمد و در چوپانان در کافه مش باقر اتراق می نمود و استراحت می کرد و بعد از سوار کردن مسافران چوپانان راهی نخلک می شد و سپس به انارک می رفت و پایان راهش نائین بود که پیمودن این مسیر با آن جاده های خاکی خراب 15 تا 20 ساعت طول می کشید .و در برگشت نیز چندین بشکه بنزین و نفت بار می زد و مسافران را سوار می کرد و مسیر رفته را برمی گشت و باز در کافه مش باقر اتراق میکرد و این باقر بود که در کافه خودش ،با نان تازه و ماست گوسفند و گاو وکشک و تخم مرغ و چای از میهمانان پذیرایی می کرد. کافه مش باقر یکی از" آه هنگ" هایی بود که از یکی از مالکان اجاره کرده شاید هم مجانی در اختیار او گذاشته بودند . دیوارهای این" آه هنگ" کاهگلی بود و در دو طرف دیوارها تخت هایی گلی برای استراحت درست شده بود و روی تخت ها گلیم های جلی مفروش بود و در گوشه جلو کافه روی تختی اجاقی بود و سماور آتشی و کتری برای دم کردن چای و تعدادی بشقاب نیکلی و کاسه نیکلی و چندین استکان و نعلبیکی و فانوسی و لمپاپی که در شب ها، اگر مسافری بود روشن می شد.در محوطه بیرون کافه که فضای بازی بود اما جلو آن دیوار داشت دو سه مشک آب در سایه آویزان بود که یک لیوان نیکلی در دل یکی از مشک آبها قرار داشت و مسافران از این مشک ها، آب سرد می نوشیدند.

البته گاه گداری اتفاق می افتاد که مسافری از جایی می رسید و مجبور بود یکی دو روزی در چوپانان متوقف شود کافه باقر به روی او باز بود و چون هتلی از مسافران پذیرایی می کرد اگر زمستان بود مسافر شب روی تخت های داخل کافه می خوابید و اگر تابستان بود مسافر می توانست یا روی پشت بام کافه بخوابد یا در پیاده رو کناره کافه زیر درخت توت جلو کافه بخوابد . اما اگر مسافری زن و بچه با او همراه بود باقر اورا به منزل خود می برد و در منزل از او پذیرایی می کرد.

یکی دیگر از خدمات باقر پمپ بنزین داری بود که بدینوسیله باقر خدمت رسانی می کرد همیشه ماشین پست برای باقر از نائین حلب های بنزین یا بشکه بنزین یا بشکه نفت می آورد و باقر این مواد سوختی را در انباری کنار کافه قرار می داد اگر ماشینی به بنزین نیاز داشت باقر با تلمبه ای بنزین از بشکه می کشید و به او می فروخت . البته در آن زمان مردم از نفت برای روشنایی استفاده می کردند و مصرف نفت آنها بسیار کم بود یک خانواده هر دوماهی 20 لیتر نفت مصرف داشت و باقر این نفت را تامین می کرد.

خدمت دیگری که باقر انجام می داد این بود که باقر مسئول مسجد چوپانان بود و بدون هیچ چشمداشتی وظایف زیادی را انجام می داد . بعضی اوقات با کمک افراد خانواده اش مسجد را آب و جارو می کرد .

در بالای ایوان مسجد چوبی 4 متری نصب بود که به وسیله قرقره ای با طنابی فانوسی به آن آویزان بود و باقر هر روز غروب فانوس را نفت می کرد و آنرا روشن می نمود و با طناب فانوس را به بالای تیر می کشید و اسم آن بیدق مسجد بود .علت اینکار این بود که در آن زمان چراغ برق نبود و بیشتر مسافران در شب ممکن بود گم شوند خصوصاً اینکه در تابستان شبها هوا خنک بود و مسافران شتری شبها برای رفت و آمد، راحت تر بودند یا بارهایی که از حجت آباد و آشتیان به چوپانان با شتر حمل می شد در شبها هم برای انسان و هم برای حیوان راحت تر بود و این بیدق چراغانی راهنمای خوبی برای از راه افتادگان بود.

یکی دیگر از وظایف باقر در ایام محرم و صفر به پا داشتن سور و سات عزاداری بود هرکس بانی مسجد بود سوخت و قند و چای را تحویل باقر می داد و باقر در غروب آفتاب سماور ذغالی بزرگ مسجد را روشن می کرد و چای را در موقع خودش دم می نمود . او هر شب مشک آبی را بدوش می گرفت و به عزاداران اماحسین آب سرد تعارف می کرد . ضمناً در بقیه مراسم هم با چوبی که در دست داشت مواظب بود بچه ها در مسجد شلوغ بازی نکنند و او روز عاشورا لگنی را پر از آب می کرد و در حیاط مسچد قرار می داد تا هر کس دوست دارد اجرتی به او بپردازد در داخل لنگ بیندازد معمولا این کمک ها با سکه انجام می گرفت

خلاصه اگر باقر نبود بسیاری از کارها روی زمین می ماند و به همین علت مالکان چوپانان قدر اورا داشتند و به او احترام می گذاشتند

باقر در طول عمرش 3 ازدواج رسمی و تعداد زیادی فرزند داشت همسر اول او آسیه بو د که از او یک فرزند پسر به نام مجمد باقر و چندین دختر داشت . همسر دوم او گوهر بود که از او هم یک فرزند پسر به نام یدالله باقر سیاه داشت و چندین دختر نیز از او داشت .{ در تذکراتی که نوادگان گوهر شفاهی به من بیان کردند گوهر همسر اول و آسیه همسر دوم ایشان بوده است} و از همسر سوم که گوهر حلوونی بو دفقط یک پسر داشت که علی باقر سیاه می باشدبه علت عیالوار بودن باقر نوه ها و نتیجه های باقر بسیار زیاد هستند و به همین علت تعداد زیادی از اهالی چوپانان اصل و نسبشان به باقر سیاه می رسد.

باقر از یکی از نوه های خودش که از مادر یتیم شده بود و معلول می باشد چون فرزندی، پرستاری و مواظبت می کرد به طوریکه اکثراً فکر می کردند که او فرزند خود باقر است و او کسی نیست جز نصرت ضیایی که بعد از فوت باقر به باقرو شهرت یافته بود و مدتها مردم او را باقرو خطاب می کردند.

در یکروز تابستان باقر به دل درد شدیدی مبتلا شد در چوپانان دکتری نبود و وسیله ای نیز نبود که باقر را به جایی برسانند باقر را در کنار پیاده رو در کنار حمام جدید قرار داده بودند و پیر مرد از درد به خود می پیچید تا بعد از کلی دوندگی دختران باقر موفق شدند او رابا اتوموبیلی به نخلک برسانند تا پزشکیار نخلک به کمک او بشتابد ولی بعد از ظهر همانروز باقرجان به جان آفرین تقدیم کرد و جنازه باقر به چوپانان منتقل و در مزار چوپانان به خاک سپرده شد.

دشتبان ،حافظ کشتزارها

دشتبان ،حافظ کشتزارها 

c 

دشتبان ، حافظ کشتزار های چوپانان

           نویسنده: نسل سومی

بعد از انتشار این مقاله یکی از همشهریان اهل مطالعه تذکرات زیر را در باره اشتباهات مقاله ارائه فرمودند که بدینوسیله اصلاح می شود :

نام دشتبان حسن، معروف به کبلا حسن است ایشان فرزند علی غوغ است که علی غوغ نیز چندین سال در چوپانان با کبلا حسن زندگی می کرده و به همین علّت اورا حسن علی غو می نامیدند . از تذکرات این همشهری عزیز سپاسگزارم

یکی از مشاغل سنتی در چوپانان و روستا های منطقه دشتبانی بوده است که امروزه به کلی فراموش شده است .

دشتبان فردی بود که از هنگام  روشنی روز تا غروب آفتاب در دشت یا کشتزار حضور داشت و مواظبت از کشتزارها می کرد تا اگر حیوانی یا انسانی به کشتزارها تجاوز نمود، جلو تجاوزش گرفته شود . البته در چوپانان قرار بوده که اطراف کشتزار ها خصوصا بهاره کاری دیوار شود که این کار تا حدودی نیز انجام شده به طوریکه آثار دیوار چینه ای در قسمت شمال شرقی تا کوه دشت کشیده شده و در بخش سمت انارک این کار کمتر انجام پذیرفته در قدیم گله های شتر و جانوران و حیوانات وحشی به کشتزار ها حمله می کردند که لازم بوده هر طور که می شود جلو این حیوانات گرفته شود. البته در بعضی قسمت ها نیز از سیم خار دار استفاده شده است.که یکی از وظایف دشتبان فراری دادن این حیوانات بوده است . یا هنگامی که پرندگان مثل گنجشک ها و کلاغها به محصولاتی مثل ارزن و خرما و غیره حمله می کردند دشتبان با ایجاد صدا های غیر عادی و زدن تیر با تفنگ دهن پر مانع مزاحمت آنها می شده است ، یکی دیگر از آفت های مزارع خصوصا در تابستان تجاوز بچه ها یا آدمهای بزرگی بود که به مزارع دستبرد می زدند و دشتبان مانع حضور این افراد در دشت   می‌شد .

امّا قدیمی ترین و با سابقه ترین دشتبان چوپانان و شاید آخرین دشتبان چوپانان کربلا حسنعلی افضل بود .

حسنعلی از مهاجران جندق به چوپانان است که به اتفاق خانواده همسرش به چوپانان هجرت کرده بود و شغل دشتبانی را انتخاب نموده بود هر چند که به عنوان مباشر و امانتدار خاندان برادران،املاک آنها را سرپرستی می نمود.امّا در تمام طول روز در دشت چوپانان حضور فعال داشت و به انجام وظیفه می پرداخت . دستمزد دشتبان به صورت سالیانه از روی خرمن و محصولات به دشتبان پرداخت می شد که من از کم وکیف آن بیخبرم .

کربلایی حسنعلی مردی متدین و معتقد بود من بارها او را در هنگام اذان ظهر در دشت چوپانان مشاهده کرده بودم که به محض ظهر شدن وضو می گرفت و با صدای بلند در هر مکانی که بود اذان می گفت ، در اذان حسنعلی شعاری توجّه مرا جلب می کرد او وقتی به شعار چهارم اذان می رسید در مرتبه اول اشهد ان علی ولی الله را می گفت و در مرتبه دوم اشهدان علی اولیا الله یا لفظی شبیه به این را با توجه به اعتقاداتش بیان می کرد. و نماز را به پا می داشت .او در ایّام جوانی به کربلا مشرف شده بود.

به خاطر دارم که در ماه مبارک رمضان در سرما و گرما در هنگام سحر به پشت بام می رفت و مناجات سحری می خواند و دله می کوفت تا هر کس در خواب افتاده، برای خوردن سحری بیدار شود.او یکی از نماز خوانان مسجد چوپانان بود.

مادر همسر او زهرا بگم بانویی متقی و مؤمنه و پرهیزگار بود و مورد احترام همه زنها بود و بیشتر زن های مالکین از خدمات او در حمام چوپانان بهره می بردند . زهرا بگم بعدا مجددا به جندق برگشت و باقی عمرش را در جندق سپری کرد خداوند او را بیامرزد .

یکی از مشکلات کربلا حسن در دشت چوپانان جوانان محصلی بودند که در تابستان ها به علت بیکاری و عدم سرگرمی و برای فرار از گرما به دشت پناه می آوردند و اکثراً قلباسنگی در دست داشتند و زیر درخت های توت گنجشک شکار می کردند و همینکه چشم حسنعلی را دور می دیدند به مزارع بهاره حمله می کردند و میوه ای را سرقت می نمودند که حسنعلی برخورد شدیدی با این گروه از بچه ها داشت بوته خاری را می کند و با سرو صدا ی زیاد که معمولا کلماتش نا مفهوم بود با صدای بلند و تیزی آنها را می راند و اگر بچه ای پرروگری می کرد و حسنعلی به او می رسید دو سه بار بوته خار به دست و پای او نواخته می شد که به همین علّت بچه ها از او خیلی وحشت داشتند و به علت همان داد و فریادهایش او را حسنعلی قو می نمایدند.و همین نامگذاری سبب لقبی برای او شده بود.

حسنعلی مردی بسیار باهوش و دقیق بود و به احتمال زیاد همسر او نیز از بهره هوشی بالایی برخوردار بود چون در کارهای منزل و صنایع دستی مهارت داشت به همین علّت فرزندان حسنعلی در درس خواندن موفق بودند و با اینکه خیلی تلاش نمی کردند امّا به علت هوش بالا موفقیت های خوبی کسب می کردند.

حسنعلی در دوران کهولت شغل دشتبانی را رها کرد و به کشاورزی و دامداری پرداخت . یادش گرامی باد .

 هرچند که نوشته من خیلی ناقص است اما امیدوارم فرزندان آن بزرگواردر زنده نگهداشتن یاد او تلاش نمایند . 

موسیقی در چوپانان

     موسیقی در چوپانان                    

 برای دریافت کلیپ رضا میرگل اینجا ر کلیک کنید

آممد اوسا علی کدخدای چوپانان

آممد اساعلی

اوسا علی مهندس قنات

اوسا علی