چوپانان آباد
نمیذارم دیگه تنهات چوپونون choopananabad@yahoo.com
چوپانان آباد
نمیذارم دیگه تنهات چوپونون choopananabad@yahoo.com
آغاز عملیات احداث کمپ گردشگری نخلک
| آنچه توانسته ایم ، لطف خدا بوده است آغاز عملیات احداث کمپ گردشگری نخلک با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری کشور به لطف خدای باریتعالی :عملیات احداث کمپ گردشگری نخلک با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور در تاریخ دهم مرداد ماه امسال آغاز و تا کنون عملیات گود برداری فونداسیون انجام شده وآماده اجرای بتن کف ، ستونها و سقف میباشد . این مجتمع دارای حدود 40 سویت مجهز ، 20 اتاق ساده و 20 سکوی مسقف چهار طاقی و 16 سکو جهت بر پایی چادر و همچنین مجتمع فروشگاهی ، رستوران ، کافی شاپ ، رصد خانه و ... میباشد . هدف از سرمایه گذاری و ایجاد این مجموعه در این منطقه جدای درآمد و سودآوری ، معرفی زیبایی های کویر و اقامتگاهی جهت گردشگران و توریست ها و طبیعت دوستان میباشد . محل احداث پس از تحقیقات و بررسی های فراوان به گونه ای انتخاب شد که شامل جاذبه های کویری چوپانان از جمله ریگزارهای زیبای خفته ( تاکید داریم که زیبای خفته را جایگزین اصطلاح ریگ جن کنیم تا جذابیت و مخاطب بیشتری داشته باشد ) بوده و همچنین کوهسار های زیبا و خوشرنگ و چشمه های انارک را شامل شود . در ضمن محل احداث دقیقا مابین چوپانان و انارک انتخاب گردید تا همچون گذشتگان بتوانیم از همت و تدبیر مردمان این دیار بهره بجوییم . امید است بتوانیم گامی محکم در معرفی انارک و چوپانان و کویر توام برداریم و پذیرای میهمانان و دوستداران کویر و سکوت و آرامش باشیم انشااله . از همین جا دست تمامی دوستانی که میتوانند در این مسیر یاریمان کنند به گرمی میفشاریم و تقاضاداریم هر گونه سوال و ابهامی در مورد این پروژه دارید فقط از خودمان سوال کنید ، با تمام وجود پاسخگو خواهیم بود . کارفرمای این پروژه شرکت محترم آوای بنای پایدار به مدیر عاملی جناب آقای علیرضا قربانی ، زاده خاک پاک انارک میباشند و بنده حقیر به نمایندگی از این شرکت د رخدمت دوستان خواهم بود . انشااله در آینده پیشرفت کار با تصاویر مربوطه به اطلاع همشهریان عزیز خواهد رسید . جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با این شماره تماس بگیرید. علینقی جلال 09137840170 |
اطلاعیه شماره 3 تله‌کابین ریگ جن
اطلاعیه شماره 3 تله‌کابین ریگ جن
تله کابین ریگ جن
دست در دست هم دهیم به مهر
میهن خویش را کنیم آباد
زیبای خفته را بیدار میکنیم
روح تازه‌ای در چوپانان می‌دمیم
با سلام: ضمن تشکر و سپاسگزاری از کلیه اشخاصی که با ایده و نظرات مثبت و سازنده خود پیشنهادهای فکری و مالی نموده‌اند به استحضار میرساند چارت نیازها و تخصص‌های کار گروه در دست مطالعه بوده و از یاران مرتبط در تهیه و شکل گیری آن طی جلسات و تماس درخواست همیاری خواهد شد در ارتباط با مسأله‌ی مالی همان گونه که اعلام شده با سرمایه‌گذار خارجی مذاکرات اولیه به عمل آمده و سرمایه‌گذار داخلی و بانک نیز در صورت تمایل میتوانند سرمایه‌گذاری نمایند بنا براین در شکل‌گیری پروژه‌ی فوق هیچ گونه وامی تبادل نخواهد شد و تا قبل از اخذ کلیه مجوزهای لازم و ثبت و سازمان‌یابی هیچ گونه تبادل سرمایه‌ای به عمل نخواهد آمد و گردش مالی پس از مراحل قانونی و بعضاً در بورس اوراق بهادار یا شرح اساس‌نامه‌ای و طی مراحل قانونی به عمل خواهد آمد.
متعاقباً به استحضار میرساند متولیان طرح و کارگروه صرفاً به آبادی و آبادانی کویر می‌اندیشند و از هیچ منافع یا مزایای ویژه‌ای برخوردار نخواهند بود و بدین منظور دست همگان را در یاری و همکاری و همفکری با هدف اول چنین ایدهای می‌فشارند لذاجهت شفاف‌تر شدن ذهن افراد نگران و همچنین منفی‌اندیشان به استحضار میرساند:
منظوراز طرح عمران و آبادی کویر استفاده از پتانسیل‌های و جاذبه‌های گردشگری، کشاورزی، دامداری- صنعتی با توجه به ماهیت ویژه‌ی آن و شناساندن منطقه‌ی فوق به هم میهنان و جهانیان در راستای رونق و همانا هدف ایجاد اشتغال و جذب دوباره‌ی مردم و ایجاد روحیه‌ی کار و تلاش میباشد که در ایده‌ی فاز یک و دو گنجانده شده است و قطعاً دست یاری تمام دست اندر کاران را می‌طلبد در ضمن ایده‌ی فوق توسط یکی از دوستان به اطلاع دهیارمحترم چوپانان نیز رسیده وضمن استقبال ایشان نیز پیگیری‌های خود را اعلام نموده بودند و هدف از رسانه‌ای کردن و به اطلاع عموم رساندن هدفی جز نیت همیاری و همت جمعی در بر نداشت.
یادمان باشد که ایرانمان و کویرمان متعلق به همه ایرانیان هست و یادمان باشد که طرح و برنامه‌‌هایمان باید ضمن سلامت و شفافیت کامل آن قدر قوی، همدست، پرمطالعه و مهندسی شده و با دوراندیشی کامل و فراگیر باشد که به تصویب مراجع ذی‌نفع برسد تا سرمایه گذار داخلی و خارجی و بانک‌ها و با استقبال مردم و سازمان‌های ذیربط نیز پشتیبانی لازم به عمل آید و امید بر آن داشته باشیم که اجرای پروژه را در روستایمان بپذیرند و چوپانان ویژگی‌ها و توانمندی‌های پذیرش ظرفیت فوق یا قسمتی از آن را داشته یا توانمندی احراز آن را داشته باشد چرا که تمام این مثبت اندیشی‌هاست که میتواند روستایمان و کویر را متحول کند اگر نه باید همه یا قسمتی از این کلان پروژه را در گوشه‌ای دیگر از کویر نظاره‌گر بوده و از آن لذت برده و آبادانی در خور توانمان را نیز برای ما به ارمغان آورد.
ایمیل‌های تله‌کابین ریگ جن
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۱
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۱
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی 
قنات چوپانان:
قنات که چشمه حیات این روستاست از دو چاه سرچشمه میگیرد که یکی در کوه عباس آباد، در دو فرسخی اینجا، و دیگری با همین فاصله در گدار <وربند> قرار دارد. دو رشته قنات، آب این چاه ها را به چوپانان قدیمی میبرند، که از آنجا این آب در مسیر مشترکی به چوپانان میرسد. حفر قسمت آخر قنات ۶ ماه طول کشیده و دو سال پیش، همراه با گشایش چوپانان کنونی به پایان رسیده است.
مردم کویر برای احداث یک آبادی تازه، ابتدا زمینی قابل کشت، که سطح آن از منطقه آبخیز پایین تر است را می یابند، و سپس در صورت مهیا بودن همه شرایط آبرسانی، دست به حفر قنات میزنند.
برای احداث قنات، ابتدا با چاه های آزمایشی جریان آب را به مسیر مورد نظرشان سوق میدهند. سپس چاه های دیگر را با فاصله مناسب یکی پس از دیگری حفر کرده و ته چاه ها را با تونل هایی به ارتفاع یک متر به هم متصل میکنند. در آنجایی که خطر ریزش قنات وجود دارد نیز، سقف آنرا با طاقی از خشت مستحکم میکنند.
ایجاد اینچنین سیستم آبرسانی به مهارت، زحمت و پشتکار فراوانی نیاز دارد. در دید مسافر اروپایی که ایرانیان را راحت طلب، بی خیال و بی تفاوت می پندارد، مهارت فرزندان این سرزمین در احدات این راه های آبرسانی، شگفتی بسیار برمی انگیزد.
از آنجایی که آب چوپانان از زمین سرچشمه میگیرد، این روستا بر خلاف آبادی علم به بارش برف و باران وابستگی ندارد. بارندگی در اینجا از سالی به سال دیگر میتواند بسیار تغییر کند، بعضی سال ها با بارش فراوان توأم است و سالی دیگر قطره ای از آسمان به زمین نمی بارد. آخرین برف سال، اگر برفی ببارد، در اواسط بهمن نازل میشود و از آن پس تا اواخر بهار احتمال بارش باران میرود.
راه ها و همسایگان چوپانان:
چوپانان ازهمسایگان خود، اشین، علم، انارک و عباس آباد دور است ولی این روستا به هیچ وجه با دنیای خارج بی ارتباط نیست چون راه هایی که این آبادی ها و نیز بعضی مناطق دیگر را به هم وصل میکنند از چوپانان میگذرند. راه اینجا تا انارک ۱۶ فرسخ است که از طریق <دربندو>، مشجری، و دهنه لاریجون میگذرد. راه اشین از <سر گدار دوم بیسون> و حوض حاج لطفی میگذرد.
تا یزد ۴۰ فرسخ راه است که در مسیر آن عروسون، حوض ابریشم، چاه پلنگ، حوض گبر ها، چاه خراسانی، <مس رئیس> و حاجی آباد قرار دارد. راه دیگری نیز، چوپانان را به طبس وصل میکند که اگر قصد عبور از کویر جن از طریق جندق را نداشتم، میتوانستم از این راه در زمان کمتری خود و کاروانم را به طبس برسانم.
عبور کاروان از چوپانان همیشه کنجکاوی و توجه مردم را برمی انگیزد چون آنها در تماس با کاروان ها، از اخبار آنسوی کویر مطلع میشوند و در عین حال تنوعی در یکنواختی زندگی روزمره شان ایجاد میشود.
زیبایی های چوپانان:
این آبادی دل کویر، خالی از مناظر زیبا و دلفریب نیز نیست. در جنوب چوپانان انبوه کوه ها قرار دارد که کوه های جنوب شرقی آن مرتفعند و با پوشش پر از برف خود صحنه باشکوهی را به تصویر در می آورند. البته در چشمان من زیباترین این مناظر، تپه های سرخ فام شمال و شمال شرقی روستاست که هنگام غروب آفتاب به آهن گداخته میمانند. تماشای این منظره افکارم را به قعر هزاره های دور سوق میدهد. در خیال خود بازرگانان ایران باستان در دوره مادها را میبینم که با کاروان هایشان از این راه ها میگذشته و شاهد همین مناظری بوده اند که من اکنون نظاره گر آنم.
پایان
عکس: مردم چوپانان - ۱۰۶ سال قبل
اطلاعیه شماره 2 تله‌کابین ریگ جن
تله‌کابین ریگ جن
اطلاعیه شماره 2 تله‌کابین ریگ جن
دست در دست هم دهیم به مهر
میهن خویش را کنیم آباد
زیبای خفته را بیدارمی‌کنیم
روح تازه‌ای در چوپانان می‌دمیم
با سلام! ضمن محترم شمردن تمام نظرات دوستان وعطف به پاره‌ای پرسش‌ها در راستای شفاف‌تر شدن درخواست همکاری و رفع برخی ابهامات به استحضار میرساند:
همان گونه که اعلام شد توافق‌ها و هماهنگی‌های نخستین جهت جذب سرمایه‌گذار خارجی به عمل آمده که سرمایه‌گذار نیز پیش‌نیازهایی را اعلام نموده است. طی پی‌گیری انجام شده با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری سازمان مذکور ما را ملزم به ارائه‌ی طرح و برنامه پیشنهادی کرد. با توجّه به گستردگی طرح کارگروه بدوی در حال شکل‌گیری است که متعاقب آن پس از تهیّه چارت سازمانی و مشخص شدن پیش نیاز گروه‌های لازم و زیر مجموعه‌ها اعلام خواهد گردید که کارشناسان متخصص برنامه ریز در صورت تمایل میتوانند راهبری‌های لازم را در این خصوص به عمل آورند. بنا بر این با توجّه به ملزومات فوق الذّکر با تشکیل کار گروه‌های مورد نیاز، ارائه برنامه‌ی مقدماتی و البتّه در صورت هر چه کامل‌تر بودن، جهت تسلیم به سازمان جهان‌گردی الزامی میباشد و چهار چوب اوّلیه همانا ایجاد مجموعه‌های فرهنگی تفریحی و هتل و سایر موارد مورد نیاز به صورت سنّتی بوده ومطالعات لازم زمین‌شناسی جهت موقعیت تله کابین نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
بنا بر این به منظور دسترسی هر چه نزدیک‌تر به فعال کردن طرح و اجرای فاز اوّل پروژه و به منظور دسترسی و آشنایی زودتر با توان موجود جهت شکل‌گیری کارگروه و تهیّه دستورالعمل‌های لازم آگاهی‌های مرتبط با قراردادهای داخلی و بین المللی امور جهان‌گردی و جذب توریست، زمین‌شناسی طرّاحی‌های بومی و سنّتی در راستای طرّاحی مجموعه‌های فرهنگی-توریستی، هتل، بازارچه، کاروانسرا و ساختارهای تأسیساتی و برخی جایگاه‌های مناسب جهت حضور سایر فرهنگ‌ها به عنوان طرح و جانمایی اوّلیه و همچنین روابط عمومی با سازمان‌ها و مراجع ذی ربط و جلب رضایت بانک مرکزی جهت تضمین سرمایه‌گذار، مورد نیاز میباشد. بنابراین پس از شکل‌گیری و محیط‌شدن کارگروه طرح برنامه و اساس‌نامه‌ی مجموعه‌ی تفریحی-گردشگری وکشاورزی-صنعتی کویر به استحضار همگان خواهد رسید. امیدواریم با همکاری‌های تنگاتنگ هر چه زودتر به نتایج حاصل از دسترنج یکایک کویر دوستان نائل گردیم.
(ایمیل‌های تله‌کابین ریگ جن)
محمد مستقیمی، راهی – بهنام مستقیمی
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۰
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۰
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
روز بعد با دفتر نقاشی خود وارد روستا شده و از مردم می خواهم اجازه دهند که آنها را نقاشی کنم. مردها مشتاقانه و با جدیت در مقابل من می نشینند تا آنها را به تصویر در آورم ولی بانوان به سختی مجاب می میشوند و اگر هم با اصرار همسران و برادرانشان به این کار تن دهند، آنچنان روی خود را از من میپوشانند که چیزی برای نقاشی باقی نمی ماند. گاهی هم کودک گریان و پر جنب و جوشی را در آغوش دارند که کار من را صد چندان دشوار می کند.
روزگار مردم چوپانان:
چوپانان از ۱۰ خانه و به همین تعداد خانوار تشکیل شده است و در مجموع ۵۰ نفر جمعیت دارد. این روستا در سال ۱۲۸۲ ساخته شده و در مکان فعلی خود فقط دو سال قدمت دارد. چوپانان قدیمی در نیم فرسخی جنوب مکان کنونی جای داشته که با نقشه ای که از روس ها بدست آورده ام مطابقت میکند.
سر و وضع و پوشش زنان و مردان، و نیز چهره هایشان که بیش از سنشان میزند از شرایط سخت طبیعی و اقتصادی آنها حکایت میکند. در اینجا زن ها اوقاتشان را با نخ ریسی با چرخ و یا دوک، پختن نان بر روی تابه های سفالی که بر روی ذغال گداخته گذارده میشود، دوخت و دوز و وصله زدن لباس و نگهداری از فرزندانشان میگذرانند. مردان هم روزگار را با مراقبت و چرای شترها، کشاورزی، تعمیر و لایروبی قنات و گاهی شکار سپری می کنند.
چوپانان صاحب ۳۰۰ شتر و ۵۰۰ گوسفند است که در حال حاضر مشغول چرا در کوه های اطراف انارک می باشند. در اینجا ۶ راس الاغ هم وجود دارد، حیوانی که برای اولین بار در کویر که در وهله اول قلمرو و جایگاه مناسب شتران است، می بینم.
در چوپانان گندم، جو، پیاز، سبزیجات، هویج، چغندر و پنبه به عمل می آورند و محصول پنبه آن به اندازه ای است که مازاد آن را برای فروش به انارک می برند. ما نیز مقداری پنبه دانه که در اینجا به آن "پنبه توک" میگویند برای مصرف کاروان میخریم. مردم علاوه بر این اهالی چوپانان از چوب درختان تاغ و گز ذغال تولید میکنند که هر بار شتر آن، به قیمت یک تومان به فروش میرود.
اهالی چوپانان موظفند که سالی ۲۰۰ تومان خراج به منشی باشی شاهزاده ذل السلطان، برادر شاه پرداخت کنند، فردی ظالم وعیاش که از حاصل دسترنج مردم روزگار خود را با حرمسرا و انواع خوشگذرانی سپری میکند.
با اینکه هنوز زمستان است ولی سبزی کم رنگی کشتزار های چوپانان را از کویر پوشیده از شن، متمایز کرده و منظره چشم نوازی را در دل کویر به تصویر در می آورد.
ادامه دارد...
عکس: حسن، جوانی از چوپانان که در سال ۱۲۸۴ هفده ساله بوده است. آیا کسی می تواند توضیحات بیشتری راجع به این عکس بدهد؟
تله‌کابین ریگ جن
تله‌کابین ریگ جن
دست در دست هم دهیم به مهر
میهن خویش را کنیم آباد
زیبای خفته را بیدار میکنیم
روح تازه‌ای در چوپانان می‌دمیم
بنا بر مذاکرات مقدماتی با سرمایه‌گذار خارجی در راستای ایجاد تله کابین و تفریح‌گاه کویری در ضلع جنوبی ریگ جن، شمال روستای چوپانان و همچنین ایجاد هتل، بازار، رستوران موزه‌ی بوم‌شناسی و سایر تأسیسات جانبی سنتی به منظور جذب توریست و جهانگرد داخلی و خارجی نیاز به اخذ مجوز و تعهّدات لازم میباشد. لذا از کلیه کویرنشینان و کویردوستانی که خواستار رونق این خطه از سرزمین عزیزمان هستند خواهشمند است با ارسال ایده‌ها، طرح‌ها، نظرات و توانمندی‌های خود جهت ارائه طرح‌های پیشنهادی، راهنمایی‌ها و مشاوره‌ها با ایمیل‌های زیر تماس بگیرند و ما را یاری رسانند.
باشد که شادمانی و زندگانی دیگری در روح کویر دمیده شود و در راستای رونق کشاورزی دامداری و صنعت خاص منطقه‌ای نیز گام‌هایی برداشته شود.
(ایمیل‌های تله‌کابین ریگ جن)
rigjentelecabin@yahoo.com
محمد مستقیمی، راهی - بهنام مستقیمی
منبع :دولنده
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۹
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۹
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
(ورود کاروان سون هدین به چوپانان و مشاهدات او از زبان و دیدگاه خودش)
کاروانمان روز ۴ بهمن وارد چوپانان میشود. اهالی روستا که به علت حضور یک خارجی شگفت زده شده اند با شک و تردید با ما برخورد میکنند ولی پس از اینکه کربلایی معدعلی برایشان توضیح میدهد که ما قبلا در آبادی علم بوده ایم و نه تنها آزارمان به کسی نرسیده بلکه طرف معامله خوبی هم بوده ایم، از ما استقبال کرده و بلافاصله چند نفر با ۲ آهوی تازه شکار شده به نزدمان می آیند و آنها را در معرض فروش قرار میدهند که ما هم با کمال خوشحالی آهوها را خریده و کباب چند روز آینده کاروان را تامین میکنیم. معلوم میشود که اهالی چوپانان از همراهان قزاق من شکارچیان ماهرتری هستند، و نیز اینکه یکی از راه های گذران زندگیشان شکار حیوانات وحشی است. در بیابان های اطراف چوپانان آهوی فراوان یافت میشود و در کوه هایی که در فاصله نه چندان دور قرار دارند گرگ، روباه و کبوتر کوهی وجود دارد.
هنگامی که مشغول ترسیم کوه نیگو هستم مردی لنگان نزد من می آید و میگوید چهل سال است از بیماری رنج میبرد و خواستار دارو است. البته من مقداری دارو به همراه دارم ولی نه آنچه که بتواند بیماری چهل ساله آن مرد را معالجه کند.
آب چوپانان از قناتی تامین میشود که از جنوب شرقی وارد روستا شده و در حوضی که نیزار در اطراف آن روییده است جمع شده و سپس توسط جویبار به کشتزارها رسانده میشود. بر فراز حوض آب، انبوهی از پشه در حال پروازند که وجود این حشرات آبزی در منطقه خشک کویر در نگاه اول تعجب برمی انگیزد. البته این حشرات از طریق کاروانها از اماکن دور دست به اینجا راه یافته و در کنار این حوض مکان مناسبی برای زندگی و تولید مثل جسته اند.
شب هنگام که هیاهوی زندگی روزانه مردم روستا فروکش میکند صدای جریان و ریزش آب در جویبارها موسیقی دل انگیزی ایجاد میکند. نوایی که در تعارض با طبیعت خشک این سرزمین تشنه می نماید.
از آنجایی که از علم تا چوپانان ۵۹ کیلومتر راه پیموده ایم تصمیم میگیریم که برای استراحت خود و شتران مان، فردا را هم در اینجا بگذرانیم.
ادامه دارد...
عکس: چوپانان در ۱۰۹ سال پیش، و ۲ سال پس از انتقال آن به منطقه فعلی. گویا آب قنات به حوضی که قسمتی از آن را در عکس می بینید می ریخته و سپس به کشتزار ها (کوشو) هدایت میشده است. البته آنطور که از مادرم شنیده ام پس از این تاریخ هم سیل، حدود ۸۰ سال پیش، ده را ویران کرده که در نتیجه مردم خانه های خود را به منطقه ای کمی بالاتر منتقل کرده اند. آیا کسی از چوپانان قدیم که به گفته سون هدین در نیم فرسخی جنوب منطقه فعلی قرار داشته و نیز علت انتقال آن چیزی میداند؟
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۸
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۸
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
(ادامه سفر علم به چوپانان، از زبان سون هدین)
میرزا، از همراهانم صبحدم، مرا از خواب خوش بیدار میکند و با شستن دست و رو، خواب را از چشمانم میزدایم. کم کم خورشید خود را در افق مشرق نشان می دهد و فرش شبنم را که بر دامان کویر گسترده است آرام آرام محو میکند. آفتاب شمایل کوه ها را دگر بار در افق ترسیم کرده و تپه ها انحناهای دلچسب و فراز و نشیب های زیبای خود را نمایان میکنند.
کمی بعد کاروانمان به راه می افتد و زنگ شتر ها سمفونی خود را آغاز میکنند. دو ساربان دیگر هم با شتر هایشان در مسیر خود، به ما می پیوندند.
به حوضچه ای میرسیم که هنوز یخ های بسته شده از شب قبل در آن باقیست. همراهانم نمیتوانند از این آب گوارا صرف نظر کنند و همگی روی شکم دراز کشیده و با ولع از آب سرد حو ضچه می نوشند، سگ کاروان و چند تا از شترها هم به پیروی از کاروانیان عطش خود را با آن آب خاموش میکنند. در نیمه راه، دو کوه پوشیده از برف را در جنوب می بینیم که <حجر> و <باسیو> نام دارند، همنام دهکده هایی که در دامنه شان قرار گرفته اند.کمی پایین تر در سمت چپ کوه های <کبودان> و <هفتمان> به چشم میخورند که آنها نیز نام دهات پای دامنه شان را بر خود دارند. پس از مدتی به درختان گز میرسیم و از آنجا شاخه های خشک را بار شترهایمان می کنیم چون مطمئن نیستیم که بتوانیم در چوپانان هیزم تهیه کنیم.
گرمای هوا اکنون به دوازده درجه رسیده است که نسبت به دمای منهای شش درجه دیشب ۱۸ درجه افزایش داشته است. شتر ها کماکان لباس زمستانی خود را بر تن دارند و تا بهار که پشم هایشان میریزد هنوز چند ماهی باقیست. به راهمان ادامه میدهیم و سرانجام چوپانان از پس تپه ها پدیدار میشود. این آبادی در قسمت شرقی زمین مسطحی قرار دارد که به جای شن کویر، با خاک پوشیده شده است.
ادامه دارد...
عکس: خانه های چوپانان، دو سال پس از انتقال آن به مکان کنونی
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۷
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۷
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
(دنباله ماجرای سفر علم به چوپانان از زبان هدین. لطفا دوستانی اطلاع دارند در تصحیح نام اماکنی که در داخل <> نوشته شده اند، یاری کنند.)
همراهانم اینجا را برای اطراق امشب مناسب می بینند ولی با اصرار کربلایی معدعلی که قول داده ما را ۴ روزه از علم به جندق برساند کمی بیش ادامه میدهیم تا سپس در پناه درختان تاغی که ارتفاعشان به ۳ متر میرسد منزل کنیم. از اینجا به طرف جنوب شرقی تا عباس آباد ۸ فرسخ فاصله دارد و کوه عباس آباد از دور به شکل مبهم دیده میشود. در مشرق، کوه آب گرم و جاده انارک به طبس قرار دارد. طبس، شهری است با زیبایی افسانه ای که دیدار آن رویای هر مسافریست که به کویر پا میگذارد. در جنوب شرقی، کوه چفت سر به فلک کشیده، در جنوب غربی کوه معلا و در شمال غربی، صحرایی از شن قرار دارد که چاه های <برقو>، <باش کوشی>، چاه شور، و <چوجکون> را در خود جای داده است. کوه <نیگو> و <بونیگو> در شمال شرقی واقع شده اند و سیاهی کوه چوپانان در افق به طور مبهم دیده میشود، نشانه ای که فردا چون چراغ دریایی، راهنمایمان در اقیانوس کویر خواهد بود.
از تنه درختان خشک آتشی می افروزیم تا کاروانیان شام خود را که نان و روغن است در روشنایی آن صرف کنند، به گفتگو بنشینند، با ریختن توتون لای کاغذ روزنامه، سیگار بپیچند و صد البته قلیان چاق کنند. درختان تاغ در نور آتش به رنگ صورتی میزنند و شترها که در نزدیکیمان آرمیده اند، در تاریکی شب بر اثر رقص شعله ها، انگار چون اشباح در مقابلمان رژه می روند.
درجه هوا به سرعت افت میکند و از لای تپه های شنی آوایی بگوش میرسد که از انقباض میلیون ها دانه شن بر اثر سرد شدنشان ناشی میشود. گویی این تپه های شن که سده های متمادی در بیابان کویر سرگردانند، ما را به شباهنگ خود میهمان کرده اند. کمی بعد سکوت مطلق حکمفرما میشود، در آسمان صاف، انبوه ستارگان با نور سرد خود میدرخشند. در اطرافمان کویر با همه اسرار خود خفته است.
ادامه دارد...
عکس: منظره کوه شتری از رباط گور - برای دید بهتر روی عکس کلیک کنید!
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت ۷ - ضمیمه
عکس: علی مراد، راهنمای سون هدین هنگام عبور از کویر نمک (کویر جن) و ۴ شتری که در آن سفر به همراه داشتند
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت 5
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت 5
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
(این قسمت، از زبان سون هدین نقل میشود)
صبح روز سوم بهمن پس از اینکه حاجی حسن دو پوست روباه به همراهانم فروخت از او خداحافظی کرده و به سمت چوپانان در شرق راه می افتیم. از سر بالایی ملایمی گذشته و سپس وارد پستی و بلندی های کوه علم میشویم. در مقابلمان کوه نخلک قرار دارد که از دور به رنگ بنفش تیره مینماید. در شمال، دریایی از شن زمین را پوشانده و در حد انتهایی آن، ریگ جن آرام گرفته که به خاطر صافی هوا از همین فاصله میتوان مرز جنوبی این مکان مرگبار و فرو رفته در سکوت را دید.
پس از مدتی پستی و بلندی ها کمتر میشوند و کمی دورتر کوره ذغالی را می بینیم که از دود کش آن دود به آسمان بر خواسته است و در نزدیکی اش چاهی قرار دارد که به آن معدن نخلک میگویند. پیش از اینکه از کوه های علم خارج شویم، کربلایی معدلی با دو کوزه به طرف شکافی در کوه میرود و با آبی که از آب علم بسیار شیرین تر و گوارا تر است باز میگردد.
در مقابلمان کوه >تفت چو< (جفت و چوقو ) دیده میشود، که سمت راست آن مشجری قرار دارد. در جنوب، کوه >محله< (معلا)را می بینیم. بیابان کویر بر خلاف ظاهر متروکش، پر است از راه های کاروان رو که شهرها و دهات کویر و اطراف آن را به هم وصل میکنند، از جمله راه انارک به عباس آباد و طبس، و نیز راه یزد به طبس که از دامنه کوه >شور< میگذرد. راه هایی که فرسایششان زیر پای شترها، آنها را مشخص میکند. در مسیر همه این راه ها، چاه های آب قرار دارد که عطش کاروانیان و شتر هایشان را بر طرف میکند. چاه هایی که چون گره های تور ماهیگیری، قسمت های مختلف شبکه کویر را به هم متصل میکند.
در ادامه راه چند کوره دیگر میبینیم که در آن از چوب درختان تاغ و گز ذغال تولید میکنند. هوا نه درجه است و کاروان در اینجا برای استراحت، خوردن نان، نوشیدن آب و چاق کردن چپق توقف کوتاهی میکند.
ادامه دارد...
عکس: در راه چوپانان
استاد ابراهیمی در یاد داشتی به جناب ذوالفقاری چنین نوشتند :کویر و قصه اش همیشه جالب و دلنشین است به ویژه زمانی که گوینده اش یک کویری پاکنهاد باشد.برای مزید اطلاع عرض می کنم که آن دو مکانی که نام برده اید یکی چفت و چوقو است که چاه آبی است و ترازگاه گوسفندان بوده و دیگر معلا که کوههای سر به فلک کشیده دارد و یکی از روستاهای سرسبز انارک بوده . آبی گوا را دارد اما از محصولاتش که زردآلو و انجیر و انگور است تنها نامی به جا مانده است.
جناب ذوالفقاری در پاسخ جناب ابراهیمی نوشتند:استاد لطف دارید. البته نیتم این نیست که در مورد اشتباهات زیاد امانت دار باشم. بنابر این از اصلاحاتتان در هر موردی بویزه پیرامون نام مکانها، پیشاپیش سپاسگزاری میکنم. به همین دلیل هم نامها را داخل علامت <> گذاشتم تا مشخص باشند.
کوه >تفت چو< را با (کوه چفت و چوقو) و کوه >محله< را با (کوه معلا) جایگزین کردم.