دَقِ سرخ و ریگ جن علت توفان سرخ چوپانان

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان گفت: خیزش خاک از سمت دَقِ سرخ و ریگ جن علت توفان سرخ در شرق اصفهان بود.‌

حسینعلی نریمانی  گفت: پهنه‌های تحت تأثیر فرسایش بادی بحرانی در شهرستان‌های نائین، اصفهان، برخوار، آران و بیدگل، خوروبیابانک و اردستان گسترش یافته و از سوی دیگر تغییر آب و هوا از زمستان به بهار (فصل گذر) باعث شکل گیری باد‌های فصلی می‌شود که این باد‌ها مناطق مستعد خیزش گردوغبار را فعال می‌کند.

این کانون‌ها در نائین، اصفهان و خوروبیابانک در روز‌های اخیر بسیار فعال شدند و وزش باد ذرات خاک این مناطق را حرکت داد ضمن اینکه شدت و سرعت وزش باد بر خیزش گردوغبار و تراکم کم یا زیاد آن در هوا تأثیر گذار است.

او می‌گوید: وقتی تراکم گردوغبار در آسمان زیاد شود با رفلکس نوری که از خورشید ساطع می‌شود، رنگ‌هایی به وجود می‌آورد که آن رنگ‌ها بسته به نوع رسوب یا ذراتی که باد به هوا منتشر می‌کند از زرد تا سیاه متغییر است و می‌تواند زرد، قرمز، قهوه‌ای یا سیاه باشد؛ همانطور که در گذشته در کاشان می‌گفتند باد‌ها و توفان‌های سیاه می‌وزد!

به گفته نریمانی این امر بر اثر جنس ذراتی است که در آسمان پراکنده شده  و هنگامی که تراکم گردوخاک در هوا زیاد می‌شود رنگ آن از زرد به سیاه می‌رود و ما در روز‌های اخیر در جندق و چوپانان نائین توفان سرخ را تجربه کردیم.
او گفت: نوع گردو خاکی که در هوای اصفهان منتشر می‌شود رس‌های ریز است. حدود ۳۰ درصد از گردوخاکی که در آسمان مشاهده می‌کنید ماسه و ۷۰ درصد این ذرات رس و سیلت است.
رئیس اداره امور بیابان و معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان می‌گوید: منشأ ریزگرد‌ها و توفان سرخ اخیر در شرق استان تالاب گاوخونی نیست وباید علمی در این باره صحبت کرد آنچه که ما در روز‌های اخیر در جندق و خوروبیابانک و چوپانان تجربه کردیم فعالیت کانون فرسایش بحرانی دَقِ سرخ است که اتفاقاً آنجا خاک رس قرمز رنگی دارد؛ همچنین طبق بررسی و مطالعات ما ریگ جن در نائین یکی دیگر از کانون‌های فرسایش بادی بحرانی است که می‌تواند فعال شده باشد.

به گفته نریمانی طبق بررسی‌ها گاوخونی یکی از مناطق مستعد و بالقوه گردوغبار است با وجود این فعالیت گاوخونی هنوز خیلی کم است، اما اطراف تالاب فعال است.

مطالعات یک میلیون و ۵۰ هزار هکتار از کانون‌های فرسایشی بحرانی استان از جمله دَق سرخ در سال‌های اخیر انجام و ۳۰۰ هزار هکتار از این عرصه‌ها برای کنترل ریزگرد‌ها نهال کاری شده است.