گزارشی از وضعیت قنات چوپانان پس از سیلاب

وضعیت مسیر قنات در قسمتی که اصطلاحاً پشته ای گفته میشود و کَوَل ندارد . این قسمت توسط کارگران لای روبی شده است .

بسم الله الرحمن الرحیم

گزارشی از وضعیت قنات چوپانان پس از سیلاب

متاسفانه سیلاب اخیر همه را غافلگیر کرد ، اگر چه هشدارهای هواشناسی از زرد به نارنجی تغییر کرد ولی واقغیت آنست که عادت کرده ایم هیچ هشداری را جدی نگیریم ! 

سیل به مسیر قنات چوپانان رخنه کرد ، اگرچه دو بند خاکی،  یکی در امتداد مسیر قنات برای جلوگیری از سیلهای سمت عباس آباد و معدن گود و سیلابهایی که جاده هفتومان را قطع میکنند و بند خاکی دیگر به طول حدود ۱۰۰۰ متر به موازات جاده چوپانان-خور که قرار است جلوی آبهای سمت کوههای زرمو را بگیرد . و این دو بند خاکی در نقطه ای در چاه خاری همدیگر را قطع میکنند و ظاهراً محل تلاقی این دو بند با ماسه بادی متصل بوده است و طبق شنیده ها از یکی از معتمدین که به چشم محل را دیده بود ، درطول سال گذشته عده ای با کامیون جهت برداشت هیزم به این محل رفته اند و پس از اینکه کامیون در ماسه ها اسیر میشود ناچاراً محل مورد نظر را از ماسه خالی میکنند و بعد از نجات خود ، محل را به حال خود رها میکنند و سیل از این محل به سمت دهانه چاه های قنات حمله میکند و با دوره کردن دهانه ها باعث ریزش چاه میله ی قنات و ورود سیل و گل و لای به داخل قنات میشود و کم کم با افزایش حجم سیل دهانه های بیشتری اسیر سیل و خرابی میشوند 

واما ...

میزان خسارتها و خرابی به بار آمده به شرح زیر است : 

-تخریب حدود ۲۰ حلقه چاه دهانه قنات از ارتفاع ده متر تا ارتفاع ۶ متر در محدوده چاه خاری

-ورود گِل و لای به مسیر قنات به طول حدود ۷ کیلو متر 

-ریزش پشته ها و تخریب مسیری که بصورت پشته ای و بدون کَوَل (kaval )

(به گویش محلی ، کُول kovl )بوده است

عملیاتی که جهت مرمت و راه اندازی مجدد مسیر قنات لازم است : 

- لای روبی ۷ کیلومتر از مسیر قنات و خروج گل و لای جمع شده که حجم بسیاری دارد .

-اصلاح دهانه های تخریب شده و ریزش کرده ، حجم خاک ریزش کرده زیاداست ، ارتفاع ده متر در قطر حدود سه متر .

-کَوَل گذاری حداقل ۱۰۰۰ متر از مسیر که قبلاً پشته ای بوده و بخاطر ریزشها و تغییر شکل باید کول گذاری شود 

نیاز به ۵۰۰۰ کَوَل سیمانی .(هر متر طول ۵ کول لازم است ) قیمت تقریبی هر کول،  تخلیه در محل مورد نیاز حدود ۵۰ هزار تومان است .یعنی ۲۵۰ میلیون تومان فقط هزینه خرید کول است ! 

 در حال حاضر دو اکیپ مشغول کار بر روی قنات هستند، اکیپ سه نفره اردستانی و اکیپ ۵ نفره ی چوپانانی ، 

اگر قرار باشد با همین دو اکیپ بر روی قنات کار شود مدت بازگشایی قنات بیش از سه ماه طول خواهد کشید و لازم است نفرات و ابزارآلات چندبرابرشود تا زمان به حداقل برسد . 

نکته ی مهم ؛ 

هرچه زمان بازگشایی مسیر آب بیشتر طول بکشد ، آب جمع شده در مسیر قنات برگشت کرده و با افزایش حجم آب سقف و دیوارها در بالادست ریزش کرده و خرابی چندین برابر خواهد شد .

هزینه برآورد شده برای اصلاح و تعمیر قنات ، بیش از یک میلیارد تومان خواهد بود و نکته مهمتر اینکه بودجه مورد نیاز بایستی نقد و به روز و موجود باشد چرا که بیشترین هزینه ، حقوق کارگران است و کارگر را نمیتوان وعده سر خرمن داد ، و مطمئناً اگر بخاطر نیاز نباشد هیچ کارگری خطر کار در قنات و گرمای مستقیم آفتاب را بجان نمیخرد ،  

بنابراین لازم است مالکان محترم ، مسئولین محترم و آنان که دستشان میرسد به فکر تهیه منابع مالی باشند 

اگر منتظر تصویب بودجه ی دولتی باشیم که حداقل شش ماهی طول خواهد کشید !

به نظر میرسد باید از منبعی نقد تر همچون ستاد بحران کشور و صندوقهای حمایتی بهره بگیریم و زمانیکه بودجه دولتی تصویب شد ادای قرض نماییم .

آقایان مسئول ، مالکان عزیز ؛ 

پیشنهاد میشود هرچه زودتر جلسه ای هم اندیشی با حضور صاحب نظران و کارشناسان داشته باشید تصمیمی جدی در مورد قنات چوپانان گرفته شود ، 

زمان از دست میرود حجم آب جمع شده پشت مانع در قنات در حال تخریب است ، محصولات بهاره ی کشاورزان در حال خشک شدن است .... به هوش باشید .

البته جا دارد از تلاشها وپیگیریهای آقای علی اصغر رفیع تقدیر و تشکر کرد .

علینقی جلال 

منبع: کانال تلگرامی چوپانان امروز