مشارکت کننده چوپانانی در هشتمین دوره «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی»

برگزاری هشتمین دوره «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی» در سراسر کشور

از انقراض تا آغاز فاز دومِ احیا یوزپلنگ ایرانی

یران به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی که امروز به سبب همین منحصر بفرد بودن، به نام «یوزپلنگ ایرانی» شناخته می شود، از شهریور 1380 برنامه بین المللی به نام «پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زیست بوم های مرتبط» را با کمک نهادها و سازمان های جهانی آغاز کرد تا بتواند دوباره این حیوان را با هدف احیا، به چرخه حیات وحش این سرزمین بازگرداند.

آفتاب-حمیدرضا محمدی: هشتمین گرامیداشت «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی» روز گذشته، جمعه 7 شهریور و البته زودتر از موعد مقررِ هر ساله، در 20 شهر و روستای کشور برگزار شد.

به گزارش آفتاب، ایران به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی که امروز به سبب همین منحصر بفرد بودن، به نام «یوزپلنگ ایرانی» شناخته می شود، از شهریور 1380 برنامه بین المللی به نام «پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زیست بوم های مرتبط» را با کمک نهادها و سازمان های جهانی آغاز کرد تا بتواند دوباره این حیوان را با هدف احیا، به چرخه حیات وحش این سرزمین بازگرداند. برای فاز این پروژه، 725 هزار دلار  اختصاص پیدا کرد که با توجه به عملکرد مثبت ایران، دو بار و تا سال 87 تمدید گردید و البته عملیات تکمیلی و الحاقی آن، تا سال 91 ادامه پیدا کرد. هرچند سازمان ملل، از پرداخت 500 هزار دلاری که باید در اختیار ایران قرار می داد، سرباز زد. اما 12 آبان سال گذشته، قرارداد آغاز فاز دوم این پروژه به امضا رسید. پروژه ای که حالا و با تلاش و پیگیری ایران، تعداد یوزها را به 50 قلاده رسانده بود.

«کوشکی» و «دلبر» دو یوزی هستند که به ترتیب در پارک های ملی میان دشتِ بجنورد و تورانِ شاهرود حفاظت می شوند. پراکندگی فعلی یوز آسیایی در مناطق تحت مدیریت کویر مرکزی، توران، میاندشت، بافق، نایبندان طبس، دره انجیر یزد، کالمند مهریز، عباس آباد نائین، سیاهکوه یزد و راور کرمان می باشد. یوز در دشت‌های باز و پهناور و تپه ماهورهای وسیعِ استپی و بیابانی زیست می‌کند و چنین زیستگاهی به یوز اجازه می‌دهد که به بهترین نحو از قابلیتهای فیزیولوژی و ریخت‌شناسی خود استفاده نماید. آن هم با توجه به آنکه جانورانی چون آهو، جبیر، گوسفند وحشی و خرگوش که از غذاهای اصلی یوز به شمار می‌روند، این مناطق محل مناسبی برای گذران این جانور به شمار می‌روند. یوزها مخاطره آمیزترین زندگی را در میان تمامی جانوران بیابانی دارند. 

دو نقطه ضعف معمولا برای آنها گران تمام می شود. نخست اینکه قادر نیستند در ماه‌های گرم سال، گرمای خورشید را تحمل کنند؛ در این هنگام از سال آنها باید کاملا در سایه باقی بمانند. اگر یوزی مورد آزار و اذیت قرار گیرد و مجبور به ترک پناهگاه خود و راه رفتن در آفتاب شدید شود، ریسک بزرگی کرده و پس از طی چند کیلومتر ممکن است بر اثر گرما تلف شود. دومین نقطه ضعف یوزهای ایران این است که به شدت نگران امنیت خود هستند و این نگرانی باعث استرس آنها می‌شود. وقتی انسان به آن نزدیک می‌شود، اولین واکنش آن این است بدون جلب توجه کاملا روی زمین دراز بکشد تا خودش را استتار نماید. اگر عامل استرس نزدیک‌تر شود، جانور در اولین پناهگاه قابل دسترس مانند حفره‌ای در میان کوه، لانه جانورانی نظیر روباه، خرگوش و یا کفتار پناه می‌گیرد. در نهایت اگر نتواند محلی را برای پنهان شدن بیابد سعی می‌کند فرار کند.

هرچند، با وجود آنکه یوز، گونه پرچم یا چتر در حیات وحش به حساب می‌آید و می‌توان با حفاظت از آن، حراست از کل گونه‌های گیاهی و جانوری را هم در برنامه قرار داد، اما امروز اکتشاف معدن یا احداث جاده، به مهم‌ترین عامل از میان رفتن یوز تبدیل شده است. سال گذشته درست در همین روزها بود که ایجاد جاده گزوئیه به بافق در استان یزد، سر و صدای زیادی به پا کرد اما خوشبختانه به دستور مستقیم استاندار یزد، متوقف شد. جام جهانی 2014 هم محلی برای خودنمایی یوز شد. آنگاه که پس از کش و قوس فراوان، طرحی از یوز روی پیراهن بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران رفت و شد نماد ایران.

«مریم محمدی» دبیر هشتمین گرامیداشت «روز ملی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی» در گفت‌وگو با «آفتاب» گفت: «امسال با یاری فعالان محیط زیست کشور، این بزرگداشت در نیمه اول شهریور ماه برگزار شد و در حال برگزاری است. هدف از برگزاری این مراسم در سراسر ایران ارتقای سطح آگاهی جامعه درباره مسئله حفاظت از حیات وحش و بیان معضلات موجود در زیستگاه‌ها و راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از تخریب آن‌ها و در نهایت حفظ محیط زیست و گونه‌های جانوری است.

امسال برای اولین بار بطور همزمان، چندین استان با هماهنگی دبیرخانه مرکزی این گرامیداشت واقع در دفتر انجمن یوزپلنگ ایرانی، این روز را گرامی داشتند. جای بسی خرسندی است که تعداد علاقه مندان و فعالان محیط زیستی روز به روز در حال افزایش می باشد. علاوه بر این طی فراخوانِ همکاری و از طریق تبلیغات مجازی صورت گرفته ، 20 شهر و روستا اعلام همکاری کردند.»

وی در ادامه مشارکت کنندگان استانی را استان اصفهان (اصفهان، بادرود، آران و بیدگل و روستای چوپانان)،  استان البرز (کرج)، استان تهران (تهران و ورامین)، استان خراسان جنوبی (بیرجند)، استان خراسان رضوی (مشهد)، خراسان شمالی (بجنورد)، استان سمنان (سمنان، شهمیرزاد و دامغان)، استان فارس (شیراز)، استان کرمان (رفسنجان و بم)، استان لرستان (خرم آباد)، استان مرکزی (اراک)، استان هرمزگان (بندر عباس)  و استان یزد (اردکان).

تصاویر از:http://www.taknaz.ir/news_detail_12387.html