کبودان

« کبوودان »

نویسنده: محمدرضا فاضلی 

نقل از :http://www.bayazeh.ir/

« کبوودان »

« کبوودان » ، منطقه ایست بسیار جالب ، شگفت انگیز و شاید بتوان گفت « تنها سرمایه ی باستانی روستای جوان و نو پای  « چوپانان » است ». و من بر حسب وظیفه لازم دانستم ارزشهای این منطقه را به مردم کویر با لاخص ، مردم چوپانان یاد آور شوم ….

در مطالعاتی که از این منطقه بعمل آوردم بدون شک با توجه به آثار که بر جای مانده در این منطقه که حدود ۲۵ الی ۳۰کیلومتری جنوب شرقی روستای چوپانان از توابع نائین اصفهان  قرار دارد . و به طور حتم باید اعلام کنم این ناحیه بدون شک محل زندگی اقوام و نسلهای گذشته ی انسانی بوده که با توجه به شباهت آثار زندگی و سکونت ، حد اقل بالای ۳۰۰۰ هزار سال پیش در این منطقه زندگی میکرده اند . از آنجایی که آثار این اقوام به طرز ناشیانه و وحشیانه ایی از بین برده شده است ….. اما وجود چند نقطه شباهت بین آثار مراکزی که شناسایی کرده ام با منطقه ی کبوودان که از جمله ی آن ( آثار ندوشن – ناحیه ی ارنان – ناحیه ی رشم – تپه های سییلک کاشان -  آثار خرانق و جندق و تپه حصار و حتی ارمیغان و در نهایت آثار کوه های بیاضه ) . این احتمال بسیار بسیار قوی وجود دارد که اقوام بدوی انسانی با تیره ایی خاص در این منطقه زندگی می کرده اند.

کوه باشکوه عباس آباد

مجموعه ی تحقیقات من در قالب کتابی جامع وکامل که گوشه ی چشمی به آثار کبوودان دارد ، و از این ناحیه در آن یاد شده است  تحت عنوان « راز تتیس » – انتشارات محمد – در تهران به زودی منتشر خواهد شد .

اما  این مقاله تکملی کاملترین متن تحقیقی من در رابطه با این منطقه ی باستانی بوده و لازم دانستم که به مردم منطقه یاد آوری کنم حال و هوای افراد مشکوکی است که این روزها به طور مشکوک و مرموز به مناطق باستانی کویر مرکزی سر کشی کرده و  با پوششی کاملا گول زننده در قالب محقق و یا دانشجو و یا معدن یاب ، گاها با حفاریهای غیر مجاز و آوردن ادوات گنجیاب در فکر به یغما بردن آثار این مناطق هستند و از بردن تمدن نخستین ایران در کویر مرکزی هستند … که دودی است بر چشم خودشان . و خود نمی دانند که چه خیانتی به ایران و ایرانی کرده و عزت و آبروی خود را به متاعی ناقبل به فروش میرسانند . مردم هوشیار باشید .

بسیار افسوس خوردم چرا دیر این منطقه را دیدم . چون دزدان فرهنگی زودتر این منطقه را شناسایی کرده و آثار بسیار با ارزش آن را از بین برده اند تشخیص اینکه این منطقه جز مناطق باستانی ایران و منطقه دشت مرکزی ایران است ، برای افراد عادی با توجه به این تخریب و دزدی فرهنگی بسیار سخت و امکانپذیر نیست و باید دها نمونه ی باستانی این مناطق را از نزدیک دیده و آثار آنرا از نزدیک آنالیز کرده باشید و تصور اینکه مردم منطقه ی چوپانان ادامه نسل حاکم بر کبوودان بوده اند تصوری بسیار باطل و دور از انتظار است ، دوم اینکه کبوودان با توجه به آثار دارای جمعیت زیادی نبوده و از آثار تخریب شده چنین به نظر میرسد که  در این منطقه کوچک تنها تعداد اندکی از جمعیت ایران باستان با تیپ خاص فر.نگی در حال زندگی بوده اند . و هرگز این روستا با آثار تمدنهای پیش رفته درگیر نبوده و زندگی این اقوام کاملا سنتی و روستایی بوده و آثار فرهنگی این قوم مشابه به آثار دیگر در منطقه است ، یعنی تمام آداب و فرهنگ ایران باستان را داشته اند ، مردمی با فرهنگ مشخص در یک پیک زمانی .

انسانهای که در کبودان ساکن بوده اند فرهنگی بسیار مشابه اقوامی داشته که در کوههای رشم در منطقه ی دامغان و اقوام اولیه ی بیاضه زندگی  میکردند . بازم ذکر میکنم آثار با وحشیگرانه تخریب شده و من به سختی آثار سنگنگارههای باستانی  ایران را از حکاکیهای سنگی ، نسل امروزی که برای یادگاری آثار را تخریب کرده بودنند تشخیص دادم و در این رابطه جای دارد از استاد گرانقدر « محمد ناصری فرد » که تحقیق بسیار گسترده ایی در این زمینه انجام  و تالیفی بسیار ارزشمند در این زمینه انجام داده اند متشکر بوده، که بسیار راهنما و کمکی دو چندان به این تمایز به من کرد. البته به نظرمیرسد که میراث فرهنگی اصفهان با تعمیر و بازساری قلعه ی باستانی کبوودان که تنها ریشه ی این قلعه از فرهنگ باستانی ایران نشان و حکایت دار است ،مثلا مرهمی بر آثار به یغما رفته ی آن نهاده و تقریبا به آن بها داده است.

اما با تخریب بسیاری از سر نخ ها از بین رفته و از اقامتگاههای ابتدایی انسان که روزی پناهگاه اولیه ایی در برابر سرما گرما و اوج معماری انسان و تخصص وی در ایجاد غار بوکند بوده چند تایی بیشتر در کبودان به چشم نمی خورد و بسیار جای تاسف دارد که چزا آثار با ارزش ما درقلب کویر به علت دوری و صعب العبور بودن راه از ارزش و معرفی باز میماند . تپه ی باستانی کبوودان درست ارتفاعی بود که به خاطر چند دلیل از جمله توانایی انسان در حفر بوکند و کال مورد استفاده قرار گرفت و این ساختار درست در کنا ر ساختارهای سنگ دگرگون که در پیچیدگی خاص زمین شناسی از بررسی با زمانده است ، تمدنی شکل میگیرد که ابتدایی ترین وسایل را از سنگ تهیه میکردنند و آب چشمه ی ساختارهای سنگهای نفوذی دومین عامل جذب نسل انسان به این منطقه شده است . این نسل هیچ «خط »مشخصی نداشتند و در بررسی هایم تنها سنگ نگاره و غار نگاره هایی از آنها مشاهده و یا سنگهایی با حک اشکال گوناگون در سرتاسر کویر از خود به جا نهاده اند . واژه ی « گبر » اصطلاح بسیار نامانوسی به این قوم بوده و اصولا با عدم پذیرش دین اسلام از طرف نسل حاکم در ایران ، توسط بعضی از افراد واژه ی « گبر » به معنی « کافر» به آنها اطلاق میشد که در باره ی آثار این اقوام بسیار نا آشنا و تاریخی فراتر از اقوام گبر را به خود اخصاص میدهند . بافت گورستان اقامت گاههای زندگی انسان    …   ادامه دارد

مزرعه کبودان- چوپانان- نائین نقل از :http://www.iranvillage.ir/
موقعیت جغرافیایی 

مزرعه با طول جغرافیائی 54 درجه و 26 دقیقه، عرض 33 درجه و 26 دقیقه با ارتفاع 1380 متر می باشد. 
کبودان مزرعه ای تاریخی و ییلاقی است که در کیلومتر 27 محور چوپانان – 
اردکان و عمق 6شش کیلومتری شرق جاده مذکوردر ارتفاعات عباس‌آباد،واقع شده 
است، در ایام قدیم‌ تا حدود 20 خانوار سکنه داشته ولی هم اکنون 2 خانوار 
بصورت شیفتی در این مزرعه سکنی دارنند. چشمة کبودان یکی منابع آبی عمده 
برای حیات‌وحش تلقی می‌شود.قلعه کبودان نیز قدمتی چند هزار ساله داشته و 
در دل کوههای منطقه برروی بستر یکپارچه صخره ای بنا شده است.مجموعه 
کبودان یکی از ذخایر ارزشمند توریستی منطقه است . کوه کبودان با ارتفاع 
1928 متراز کوههای بسیار غنی منطقه بوده که در مرکز پناهگاه حیات وحش 
عباس آباد قرار داشته و ساختار صخره‌ای، دره‌های متعدد، پوشش غنی درختی 
و درختچه‌ای، سنگابهای بزرگ، کل و بز و قوچ ومیش فراوان از مشخصات بارز 
این کوه می‌باشد. مزرعه ییلاقی وقلعه معروف کبودان به همراه چشمه آب 
شیرین مربوطه در دره طویل شمالی آن قرار دارد. چشمه توتو و چشمه انجیرو و 
سنگاب دولی و سنگاب سنگ تالونو از جمله منابع آبی دیگر منطقه کبودان 
هستند .وجود لاله های وحشی خود رو در فصل بهار ،قبرستان تاریخی کبودان و 
همچنین قبرستان گبرا (که تقریباً از بین رفته) از جمله جاذبه های دیگر 
مزرعه کبودان است. میانکوهی، گرم خشک و در 185 کیلومتری شمال خاوری نائین واقع است. 
رودخانه های فصلی کبودان از شمال و عروسان از باختر آبادی می گذرد. 

کوه: کوه میرزا در 5 کیلومتری شمال خاوری آبادی. 

کار و پیشه: کشاورزی، دامداری، باغداری، کارگری و فرشبافی. 

کشت: آبی، آب کشاورزی و آشامیدنی از چشمه. 

فرآورده ها: گندم، جو، تره بار و بنشن. 

رستنی ها: درختان گز و بادام کوهی، گیاهان اسپرزه، شاه تره و قدومه که کاربرد داروئی دارند و پوشش گیاهی برای چرای دام.