سیاه‌کوه گنجینه ارزشمند حیات وحش در قلب ایران

فارس گزارش می‌دهد

سیاه‌کوه گنجینه ارزشمند حیات وحش در قلب ایران

پارک ملی سیاهکوه که یکی از بکرترین زیستگاه‌های حیات‌ وحش در کشور به شمار می‌رود، گنجینه‌ای ارزشمند در قلب ایران و در استان کویری یزد است و تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی در این منطقه، سیاهکوه را مورد توجه محققان قرار داده است.

• Tweet

به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، استان یزد به دلیل گستردگی جغرافیایی از گنجینه‌های عظیم محیط طبیعی بهره‌مند است و وجود چند پارک ملی و منطقه حفاظت شده، یزد را به کلکسیونی از گونه‌های زیبای جانوری و گیاهی تبدیل کرده است.

پارک ملی سیاه‌کوه نیز یکی از زیستگاه‌های مهم جانوری در استان یزد است که در قلب ایران قرار گرفته و از حدود 13 سال پیش حفاظت ویژه از آن در دستور کار محیط زیست قرار گرفت.

پارک ملی سیاه‌کوه یکی از مناطق فراخشک و شکننده و در عین حال برخوردار از ارزش‌های زیست محیطی گوناگون است که بخش‌های غربی آن به مساحت حدود 80هزار هکتار به پارک ملی ارتقا یافت.

این منطقه که در مجاورت یکی از وسیع‌ترین عرصه‌های بیابانی کشور قرار گرفته از اکوسیستم متنوعی نظیر کویر، بیابان، استپ و نمکزار برخوردار است.

پارک ملی سیاه‌کوه گرچه تا مدت‌ها مورد تعرض شکارچیان و در واقع شکارکش‌ها قرار می‌گرفت و خشکسالی‌های پی در پی در استان یزد نیز توانسته بود آسیب‌های جدی به این منطقه وارد کند اما از چندی پیش روند رو به رشدی را در سیمای این منطقه شاهد هستیم.

امکان گردشگری در پارک ملی سیاه‌کوه فراهم نیست

راه ورودی به سیاه‌کوه که راه دسترسی اصلی آن محسوب می‌شود، از جاده آسفالته اردکان - چوپانان منشعب می‌شود اما چند مسیر فرعی منشعب شده در طول جاده اردکان - چوپانان نیز وجود دارد.

این منطقه بسیار زیبا و در نوع خود بی‌نظیر است اما متاسفانه امکان گردشگری طبیعی در آن فراهم نیست و مردم یا حداقل علاقمندان به محیط زیست این امکان را ندارند که بتوانند از جاذبه‌های این منطقه بازدید کنند.

با وجود بیش از 10 منطقه حفاظت شده در استان یزد، جای خالی گردشگری طبیعی در این مناطق به شدت احساس می‌شود و به نظر می‌رسد میراث فرهنگی بتواند با همکاری محیط زیست، تورهای محدودی در این مناطق برگزار کند.

معرفی بخشی از ظرفیت‌ها و زیبایی‌های این منطقه به طور قطع می‌تواند در ایجاد علاقمندی بیشتر دوستداران حیات وحش تاثیرگذار باشد.

یکی از کارشناسان و معاونان محیط زیست استان یزد در مورد منطقه پارک ملی سیاه‌کوه به خبرنگار فارس گفت: سیاه‌کوه هم به لحاظ تنوع گیاهی و هم تنوع جانوری و حتی تنوع اقلیمی در استان یزد بسیار قابل توجه و کم‌نظیر است.

حسن اکبری عنوان کرد: پارک ملی سیاه‌کوه در ناحیه رویشی ایرانی و تورانی واقع شده و رویش نباتات و گونه‌های مختلف گیاهی در جای جای منطقه قابل مشاهده است.

وی عنوان کرد: با توجه به شرایط سخت کویری و قلت بارش‌های جوی، تنوع و تراکم پوشش گیاهی منطقه به ویژه در ارتفاعات و نواحی حاشیه کویر مطلوب است.

وجود 47 گونه گیاهی در سیاه‌کوه/ شناسایی گونه‌های در معرض انقراض

اکبری خاطرنشان کرد: به طور کلی تاکنون بیش از 47 گونه گیاهی در پارک ملی سیاه‌کوه شناسایی شده که چهار گونه از آن دارای ارزش حفاظتی است و دو گونه دیگر نیز به لحاظ دارا بودن ارزش‌های اکولوژیک حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: رویشگاه‌های طبیعی منطقه شامل انواع تیپ‌های گیاهی است که از جمله آنها می‌توان به تیپ درمنه، قیچ، پرند، گز، تاغ،‌ بادام کوهی و ... اشاره کرد.

اکبری در مورد حیات وحش و زیستگاه‌های این پارک ملی نیز بیان کرد: پارک ملی سیاه‌کوه یکی از بلا معارض‌ترین مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست در استان یزد است و این منطقه از نظر تراکم پوشش گیاهی شرایط مطلوبی برای زیست جانوران حاشیه کویر فراهم کرده است.

معاون محیط طبیعی محیط زیست استان یزد  ادامه داد: همچنین این منطقه به علت بعد مسافات تا اماکن مسکونی و عدم تعدد راه‌های ارتباطی از دستبرد شکارچیان و اشکال مختلف توسعه مصون مانده است به طوری که وجود حداقل تعارض‌های انسانی یکی از مهم‌ترین امتیازات بارز و برجسته منطقه سیاه‌کوه است که دستیابی به اهداف حفاظتی و اجرای برنامه‌های مدیریتی را آسان‌تر کرده است.

اکبری به تشریح گونه‌های موجود جانوری در این منطقه پرداخت و اظهار داشت: کل و بزو جبیر، گونه حاکم جانوری در این منطقه است و امنیت حاکم بر منطقه ظرف چند سال گذشته و احیای جمعیت علف‌خوران موجب گرایش گونه‌هایی نظیر یوزپلنگ به عرصه‌های دشتی و تپه ماهوری این منطقه شده است.

شناسایی 19 گونه پستاندار در پارک ملی سیاه‌کوه

وی خاطرنشان کرد: تاکنون 19 گونه پستاندار در این منطقه شناسایی شده که هشت گونه از آنها به عنوان اولویت‌های حفاظتی مطرح شده‌اند اما در میان آنها یوزپلنگ، کاراکال و شاه روباه دارای اهمیت بیشتری هستند.

اکبری بیان کرد: بز کوهی، قوچ و میش، جبیر، گرگ، شغال، روباه معمولی، شاه روباه، پلنگ ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، کاراکال، کفتار، خرگوش، تشی، خارپشت ایرانی، هامستر خاکستری، موش خانگی، دوپای کوچک، پامسواکی بزرگ و روباه شنی از گونه‌های پستاندار شناسایی شده در منطقه سیاه‌کوه هستند.

اما سیاه‌کوه منطقه حفاظت شده‌ای تنها برای پستانداران نیز و پرندگان این منطقه نیز در نوع خود بی‌نظیر و برخی از آنها در معرض تهدید انقراض هستند.

زاغ‌بور، کبک، تیهو، چکاوک بیابانی، باقرقره گندمی، هوبره، باقرقره شکم سیاه و ... از پرندگان موجود در این منطقه هستند و امنیت حاکم بر منطقه و ناچیز بودن تعارضات انسانی موجب زادآوری این گونه‌های ارزشمند در منطقه شده است.

34 گونه پرنده در سیاه‌کوه زندگی می‌کنند/ 11 گونه واجد ارزش‌های حفاظتی

معاون محیط زیست استان یزد در مورد گونه‌ پرندگان نیز در این پارک ملی عنوان کرد: تاکنون 34 گونه پرنده در پارک ملی سیاه‌کوه شناسایی شده که البته برخی از آنها از راسته پرندگان مهاجر هستند و برخی پرندگان نیز در شرایط تالابی این منطقه دیده شده‌اند که زیست آنها در سیاه‌کوه دائمی نیست.

وی ادامه داد: در بین 34 گونه پرنده که در منطقه سیاه‌کوه شناسایی شده است، 11 گونه واجد ارزش‌های حفاظتی هستند که در میان آنها عقاب شاهی، بالابان، شاهین، بحری و هوبره در معرض خطر انقراض هستند.

اما در این منطقه نمی‌توان حضور خزندگان را نیز نادیده گرفت و گرچه در این منطقه مطالعات جامعی در مورد خزندگان صورت نگرفته اما مشاهدات محیط بانان و کارشناسان بازدید کننده حاکی از غنای زیستی خزندگان در این منطقه دارد.

گرچه این منطقه از دیدگاه گردشگری مورد توجه قرار نگرفته است اما به نظر می‌رسد به جز مقوله گردشگری، این منطقه در وجوه مختلف برای استان یزد حائز اهمیت باشد.

توجه ویژه پژوهشگران به برخی گونه‌های جانوری در سیاه‌کوه

پارک ملی سیاه‌کوه به عنوان یکی از ذخائر ارزشمند گیاهی و جانوری می‌تواند برای انجام مطالعات و پژوهش‌های بنیادی و کاربردی بر روی بسیاری از زیستمندان بیابانی حائز اهمیت باشد.

در این زمینه طی سال‌های اخیر در زمینه زادآوری هوبره، زاغ بور و دو گونه از باقرقره‌ها و وجود خزندگانی همچون سوسمار خادم ایرانی در کنار سایر گونه‌های برجسته پستاندار منطقه، شایسته توجه پژوهشگران و محققان است.

به هر حال امید می‌رود حذف اندک تعارضات انسانی که از جمله آنها می‌توان به معادن اشاره کرد، زمینه مدیریت پارک ملی را بهتر از گذشته هموار کند.

-------------------------

گزارش از مهدی جلیلیان

- See more at: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930130000652#sthash.OiHWPdQ3.dpuf