نوکر حضرت سیدالشهدا
نویسنده : علیرضا فاضلی عزیز
نقل از : کانال تلگرامی سلام چوپانان
خیلی خیلی مرد آقاییه، منشش منش لوطیای قدیمه، شوخ طبع و خاکی
دوست داری بشینی پای درد دلا و خاطراتش، از بس خوش صحبته
یه عمر زحمت کشیده تو معدن نخلک، و نون حلال داده به زن و بچش .
الان بیش از بیست سالی میشه بدون منت کلید دار حسینیه ۷۲ تن هست .
امانت دار و قانون مدار
کار راه انداز مردم تو عزا و عروسیشون.
به جرات میتونم بگم از ته دل، برا امام حسین ( ع) نوکری میکنه، این نوکر حضرت سیدالشهدا کسی نیست جز «اسماعیل بخرد»
نوکر بی ریا و بی ادعای اهلبیت
برا همینه اسم تنها پسرشا ابوالفضل گذاشته،
شاید میدونسته باید مرید اهلبیت باشه
آرزوی سلامتی و طول عمر داریم برای خادم الحسین «اسماعیل بخرد»
تشکر از علیرضا فاضلی عزیز
حجت الاسلام صادقی افزود: درویش نجفی و سیدال شولی بلمیری از واقفان این دوقطعه زمین هستند.
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی چوپانان آباد اینجا را کلیک کنید.
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۱
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
قنات چوپانان:
قنات که چشمه حیات این روستاست از دو چاه سرچشمه میگیرد که یکی در کوه عباس آباد، در دو فرسخی اینجا، و دیگری با همین فاصله در گدار <وربند> قرار دارد. دو رشته قنات، آب این چاه ها را به چوپانان قدیمی میبرند، که از آنجا این آب در مسیر مشترکی به چوپانان میرسد. حفر قسمت آخر قنات ۶ ماه طول کشیده و دو سال پیش، همراه با گشایش چوپانان کنونی به پایان رسیده است.
مردم کویر برای احداث یک آبادی تازه، ابتدا زمینی قابل کشت، که سطح آن از منطقه آبخیز پایین تر است را می یابند، و سپس در صورت مهیا بودن همه شرایط آبرسانی، دست به حفر قنات میزنند.
برای احداث قنات، ابتدا با چاه های آزمایشی جریان آب را به مسیر مورد نظرشان سوق میدهند. سپس چاه های دیگر را با فاصله مناسب یکی پس از دیگری حفر کرده و ته چاه ها را با تونل هایی به ارتفاع یک متر به هم متصل میکنند. در آنجایی که خطر ریزش قنات وجود دارد نیز، سقف آنرا با طاقی از خشت مستحکم میکنند.
ایجاد اینچنین سیستم آبرسانی به مهارت، زحمت و پشتکار فراوانی نیاز دارد. در دید مسافر اروپایی که ایرانیان را راحت طلب، بی خیال و بی تفاوت می پندارد، مهارت فرزندان این سرزمین در احدات این راه های آبرسانی، شگفتی بسیار برمی انگیزد.
از آنجایی که آب چوپانان از زمین سرچشمه میگیرد، این روستا بر خلاف آبادی علم به بارش برف و باران وابستگی ندارد. بارندگی در اینجا از سالی به سال دیگر میتواند بسیار تغییر کند، بعضی سال ها با بارش فراوان توأم است و سالی دیگر قطره ای از آسمان به زمین نمی بارد. آخرین برف سال، اگر برفی ببارد، در اواسط بهمن نازل میشود و از آن پس تا اواخر بهار احتمال بارش باران میرود.
راه ها و همسایگان چوپانان:
چوپانان ازهمسایگان خود، اشین، علم، انارک و عباس آباد دور است ولی این روستا به هیچ وجه با دنیای خارج بی ارتباط نیست چون راه هایی که این آبادی ها و نیز بعضی مناطق دیگر را به هم وصل میکنند از چوپانان میگذرند. راه اینجا تا انارک ۱۶ فرسخ است که از طریق <دربندو>، مشجری، و دهنه لاریجون میگذرد. راه اشین از <سر گدار دوم بیسون> و حوض حاج لطفی میگذرد.
تا یزد ۴۰ فرسخ راه است که در مسیر آن عروسون، حوض ابریشم، چاه پلنگ، حوض گبر ها، چاه خراسانی، <مس رئیس> و حاجی آباد قرار دارد. راه دیگری نیز، چوپانان را به طبس وصل میکند که اگر قصد عبور از کویر جن از طریق جندق را نداشتم، میتوانستم از این راه در زمان کمتری خود و کاروانم را به طبس برسانم.
عبور کاروان از چوپانان همیشه کنجکاوی و توجه مردم را برمی انگیزد چون آنها در تماس با کاروان ها، از اخبار آنسوی کویر مطلع میشوند و در عین حال تنوعی در یکنواختی زندگی روزمره شان ایجاد میشود.
زیبایی های چوپانان:
این آبادی دل کویر، خالی از مناظر زیبا و دلفریب نیز نیست. در جنوب چوپانان انبوه کوه ها قرار دارد که کوه های جنوب شرقی آن مرتفعند و با پوشش پر از برف خود صحنه باشکوهی را به تصویر در می آورند. البته در چشمان من زیباترین این مناظر، تپه های سرخ فام شمال و شمال شرقی روستاست که هنگام غروب آفتاب به آهن گداخته میمانند. تماشای این منظره افکارم را به قعر هزاره های دور سوق میدهد. در خیال خود بازرگانان ایران باستان در دوره مادها را میبینم که با کاروان هایشان از این راه ها میگذشته و شاهد همین مناظری بوده اند که من اکنون نظاره گر آنم.
پایان
عکس: مردم چوپانان - ۱۰۶ سال قبل
یک سند قدیمی از فرزندان حاج محمد علی رمضان (مستقیمی) یک از بانیان چوپانان
( )جناب آقای آقا ملاحسن هاشمیه خلف مرحوم حاجی محمد باقر هاشم انارکی و بعد بحضور(بطیب )خاطر( بی منت) قلبی
دانسته و فهمیده فروخت بمبایعه (شرعیه) قطعه (حتمه) از جانب و وکالت عصمت پناه حلیمه خانم رمضانی دارنده شناسنامه 3406
صادره شاهرود صبیه مرحوم حاج محمدعلی رمضان انارکی زوجه دائمه آقا محمد یزدانی انارکی که ساکن شاهرودو بوکالت محققه ثابته(بمشتریه) خود مکرمه جواهر سلطان زوجه دائمه آقای محمد باقرطاهری انارکی صبیه آقای آقا بمانعلی هاشمیه انارکی (همگی)و تمامت یک سهم از جمله پنج سهم از کل شش دانگ یکباب خانه واقع در خلف حصار شاهی انارک مشهور به خانه حاج محمدعلی رمضان حدی به خانه حاجی باقر هاشم حدی خانه محمد علی بیکعلی حدی مشارع با کافه توابع آناز درب و دالان و پله کان و صحن و هر دو صفه ومستراحو غیرهکلاً (طراٌ)بقدر ( یکحصه )ایشان بود فروخت (بعد از تقویم)اهل خبرهو علم به قیمت عادله یوم المعامله بثمن مسلم صد تومان وجه نقد{احتمالا با سیاق روی آن صد نوشته} که هزار ریال{با 1000روی آن نوشته}برای خزانه مبارکه ایران بوده باشدو صیغه مبایعه بینهما جاری شد و بایع مزقوم اخذو دریافت تما ثمنو مال المبایعهنمود که دیناری نزد مشتریه اخوی ( )باقی نیستو بعد الاخذتمام ( )وقطع علاقه و ازالهملکیت از ( )نمودو بتصرف مالکانه و مستحقانه مشتریه خود دادو ( لا )العقداسقاط شد از طرفین کافه خیارات خصوصاً خیار غبن و غبن در غبن (....................
........................) به تاریخ 26 ذی الحجه الحرام 1355 مطابق 19 اسفند باستانی سنه 1315
مراتب متن را تصدیق می نمایم کدخدای انارک شعبانعلی نقوییک قباله قدیمی با خط مرحوم ملا
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۱۰
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
روز بعد با دفتر نقاشی خود وارد روستا شده و از مردم می خواهم اجازه دهند که آنها را نقاشی کنم. مردها مشتاقانه و با جدیت در مقابل من می نشینند تا آنها را به تصویر در آورم ولی بانوان به سختی مجاب می میشوند و اگر هم با اصرار همسران و برادرانشان به این کار تن دهند، آنچنان روی خود را از من میپوشانند که چیزی برای نقاشی باقی نمی ماند. گاهی هم کودک گریان و پر جنب و جوشی را در آغوش دارند که کار من را صد چندان دشوار می کند.
روزگار مردم چوپانان:
چوپانان از ۱۰ خانه و به همین تعداد خانوار تشکیل شده است و در مجموع ۵۰ نفر جمعیت دارد. این روستا در سال ۱۲۸۲ ساخته شده و در مکان فعلی خود فقط دو سال قدمت دارد. چوپانان قدیمی در نیم فرسخی جنوب مکان کنونی جای داشته که با نقشه ای که از روس ها بدست آورده ام مطابقت میکند.
سر و وضع و پوشش زنان و مردان، و نیز چهره هایشان که بیش از سنشان میزند از شرایط سخت طبیعی و اقتصادی آنها حکایت میکند. در اینجا زن ها اوقاتشان را با نخ ریسی با چرخ و یا دوک، پختن نان بر روی تابه های سفالی که بر روی ذغال گداخته گذارده میشود، دوخت و دوز و وصله زدن لباس و نگهداری از فرزندانشان میگذرانند. مردان هم روزگار را با مراقبت و چرای شترها، کشاورزی، تعمیر و لایروبی قنات و گاهی شکار سپری می کنند.
چوپانان صاحب ۳۰۰ شتر و ۵۰۰ گوسفند است که در حال حاضر مشغول چرا در کوه های اطراف انارک می باشند. در اینجا ۶ راس الاغ هم وجود دارد، حیوانی که برای اولین بار در کویر که در وهله اول قلمرو و جایگاه مناسب شتران است، می بینم.
در چوپانان گندم، جو، پیاز، سبزیجات، هویج، چغندر و پنبه به عمل می آورند و محصول پنبه آن به اندازه ای است که مازاد آن را برای فروش به انارک می برند. ما نیز مقداری پنبه دانه که در اینجا به آن "پنبه توک" میگویند برای مصرف کاروان میخریم. مردم علاوه بر این اهالی چوپانان از چوب درختان تاغ و گز ذغال تولید میکنند که هر بار شتر آن، به قیمت یک تومان به فروش میرود.
اهالی چوپانان موظفند که سالی ۲۰۰ تومان خراج به منشی باشی شاهزاده ذل السلطان، برادر شاه پرداخت کنند، فردی ظالم وعیاش که از حاصل دسترنج مردم روزگار خود را با حرمسرا و انواع خوشگذرانی سپری میکند.
با اینکه هنوز زمستان است ولی سبزی کم رنگی کشتزار های چوپانان را از کویر پوشیده از شن، متمایز کرده و منظره چشم نوازی را در دل کویر به تصویر در می آورد.
ادامه دارد...
عکس: حسن، جوانی از چوپانان که در سال ۱۲۸۴ هفده ساله بوده است. آیا کسی می تواند توضیحات بیشتری راجع به این عکس بدهد؟
آخرین قیمت املاک در چوپانان -حجت آباد -آشتیان
کویر نمک در سال ۱۲۸۴ – قسمت۹
سفرنامه سون هدین
ترجمه : مجید ذوالفقاری انارکی
(ورود کاروان سون هدین به چوپانان و مشاهدات او از زبان و دیدگاه خودش)
کاروانمان روز ۴ بهمن وارد چوپانان میشود. اهالی روستا که به علت حضور یک خارجی شگفت زده شده اند با شک و تردید با ما برخورد میکنند ولی پس از اینکه کربلایی معدعلی برایشان توضیح میدهد که ما قبلا در آبادی علم بوده ایم و نه تنها آزارمان به کسی نرسیده بلکه طرف معامله خوبی هم بوده ایم، از ما استقبال کرده و بلافاصله چند نفر با ۲ آهوی تازه شکار شده به نزدمان می آیند و آنها را در معرض فروش قرار میدهند که ما هم با کمال خوشحالی آهوها را خریده و کباب چند روز آینده کاروان را تامین میکنیم. معلوم میشود که اهالی چوپانان از همراهان قزاق من شکارچیان ماهرتری هستند، و نیز اینکه یکی از راه های گذران زندگیشان شکار حیوانات وحشی است. در بیابان های اطراف چوپانان آهوی فراوان یافت میشود و در کوه هایی که در فاصله نه چندان دور قرار دارند گرگ، روباه و کبوتر کوهی وجود دارد.
هنگامی که مشغول ترسیم کوه نیگو هستم مردی لنگان نزد من می آید و میگوید چهل سال است از بیماری رنج میبرد و خواستار دارو است. البته من مقداری دارو به همراه دارم ولی نه آنچه که بتواند بیماری چهل ساله آن مرد را معالجه کند.
آب چوپانان از قناتی تامین میشود که از جنوب شرقی وارد روستا شده و در حوضی که نیزار در اطراف آن روییده است جمع شده و سپس توسط جویبار به کشتزارها رسانده میشود. بر فراز حوض آب، انبوهی از پشه در حال پروازند که وجود این حشرات آبزی در منطقه خشک کویر در نگاه اول تعجب برمی انگیزد. البته این حشرات از طریق کاروانها از اماکن دور دست به اینجا راه یافته و در کنار این حوض مکان مناسبی برای زندگی و تولید مثل جسته اند.
شب هنگام که هیاهوی زندگی روزانه مردم روستا فروکش میکند صدای جریان و ریزش آب در جویبارها موسیقی دل انگیزی ایجاد میکند. نوایی که در تعارض با طبیعت خشک این سرزمین تشنه می نماید.
از آنجایی که از علم تا چوپانان ۵۹ کیلومتر راه پیموده ایم تصمیم میگیریم که برای استراحت خود و شتران مان، فردا را هم در اینجا بگذرانیم.
ادامه دارد...
عکس: چوپانان در ۱۰۹ سال پیش، و ۲ سال پس از انتقال آن به منطقه فعلی. گویا آب قنات به حوضی که قسمتی از آن را در عکس می بینید می ریخته و سپس به کشتزار ها (کوشو) هدایت میشده است. البته آنطور که از مادرم شنیده ام پس از این تاریخ هم سیل، حدود ۸۰ سال پیش، ده را ویران کرده که در نتیجه مردم خانه های خود را به منطقه ای کمی بالاتر منتقل کرده اند. آیا کسی از چوپانان قدیم که به گفته سون هدین در نیم فرسخی جنوب منطقه فعلی قرار داشته و نیز علت انتقال آن چیزی میداند؟