حمّامی شغلی فراموش شده در چوپانان

حمّامی شغلی فراموش شده در چوپانان

تاریخچه مختصری از حمام چوپانان

نوشته : نسل سومی

در زمان رونق قلعه چوپانان در مکان حمّام کنونی چوپانان ،اتاقک کوچکی در کنار جوی آب ساخته بودند و مردم از این اتاقک برای استحمام استفاده می کردند امام با توسعه چوپانان و بیرون آمدن اهالی از قلعه و خراب شدن قلعه به واسطه سیل ، مالکین چوپانان به فکر احداث حمّامی برای چوپانان می افتند که وقتی نقشه آن آماده می شود گروهی از مالکین با احداث چنین حمام بزرگی مخالفت می کنند ، رختشویخانه امروزی رختکن حمام بود و حمام امروزی جایگاه شستشو خزینه ها و دوش حمام بوداما حمّام به این بزرگی در دهه 50 بعضی روزها مملو از جمعیّت برای شستشو می شد .

اما نگهداری حمّام به این بزرگی به نیروی کار زیادی نیاز داشت زیرا اولاً سوخت حمام چوب بود که باید از بیابانهای اطراف به وسیله شتر حمل می شد و این کار روزانه حمّامی بود که باید روزی 5 تا 6 شتر هیزم از بیابان بار می شد و به پشت حمّام انتقال می یافت.

                                                                             ثانیاً برای تامین آب خزینه های حمّام، چون برق و پمپ آب وجود نداشت از نیروی انسانی استفاده می شد و به همین علّت دونفر نیرو باید روزانه آب را از حوض کوچکی که در کنار تون حمّام بود با دلّه به خزینه پائینی می ریختند و با چرخ چاه آب را به خزینه دوشها می ریختند  که این کار هم بسیار طاقت فرسا بود.

ثالثاً هنگام استحمام مردان، یک نفر باید در داخل رختکن بود و خدمانی را به مشتریان می داد و اجرت حمّامی را می ستاند و در زمان زنانه نیز باید یک نیروی کار زن این خدمات را انجام می داد. معمولاً مالکین اجرت حمّام خود را به صورت سالانه و سر خرمن پرداخت می کردند.

رابعاً روزی یکبار می بایست کف و دیوار حمام شستشو می شد که معمولا این کار بعد از ظهرها توسط حمّامی انجام می گرفت.

اما بعد از احداث حمام اولین کسی که این امر مهم را به عهده گرفت مرحوم لطفعلی کلانتری به اتفاق اعضا خانواده اش  بود که چند سالی به اینکار پرداخت.

بعد از او مرحوم محمد یوسف جلالپور به اتفاق اعضا خانواده اش چندین سال حمّامی چوپانان بودو بعد از ایشان مرحومین سلمان و عباس همایونی به اتفاق اعضاء خانواده اشان چندین سال این مهم را انجام دادند .

اما به علّت مخارج و زحمات زیاد حمام، مهندسین عمران روستاها تشخیص دادند که این حمام باید تعطیل و حمام جدیدی با زیر بنای کمتر احداث شود که با بودجه ای که دولت داد و کمک اهالی چوپانان و واگذاری زمین توسط حاج میر کریم طباطبایی حمام جدید روبروی حمام قدیمی ساخته شد و مسئولیت این حمام هم با برادران همایونی بود اما این حمام چند سالی بیشتر استقامت نکرد و مهندس جدید عمرا ن روستایی ، احیای حمامی قدیمی را مقرون به صرفه تر دانستند ونیمی از  حمّام قدیم بازسازی شد ,و نیم دیگر به رختشویخانه تبدیل گردیدو مسئولیت آن به عهده سلمان همایونی گذاشته شد چون این حمام سوختش نفت کوره بود و پمپ آب خزینه آنرا پر آب می کرد کارهای حمّام برای حمامی آسانتر بود و سلمان به تنهایی حمام را اداره می کرد .در این اواخر دولت حمّام را به حمّامی آفتابی مبدّل کار و با اینکه مخارج زیادی در این زمینه صرف گردید این تاسیسات هم بیهوده رها شد

کم کم در دهه 70 جمعیت چوپانان کاهش یافت و مردم گرایش به ساختن حمّام در منازل داشتندو حمام از رونق افتاد تا اینکه به تعطیلی کشید و شغل حمامی در چوپانان دیگر به تاریخ پیوست . در حال حاضر ساختمان حمام و تاسیسات پشت حمام رها شده و در حال خرابی است کاش می شد برای حفظ آثار و زحمات گذشتگان کاری کرد  

تصاویرفوق از :  http://www.myheritage.ir  

با تشکر ازدهستان چوپانان به خاطر عکس زیر